Türkiye’de ekonomik göstergeler açısından düzey 2 bölgelerinin geliştirilmiş ENTROPİ ve CRITIC temelli COPRAS yöntemi ile sıralanması
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2022
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Aksaray Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Bölgelerarası gelişmişlik farklılıklarının belirlenmesi konusu küreselleşme eğilimleri ile birlikte ülkeler ve ülkedeki bölgeler arasında sosyal ve ekonomik alanla ilişkilendirilen değişkenler yani kriterler ile göstergeleştirilmesi gereken bir konu olagelmiştir. Bu durum ise birçok ülke veya bölge ile kriterin eş anlı olarak değerlendirilmesine sebebiyet vermektedir. Bir karar durumunu ifade eden bu noktada, literatürde birçok alanda sıklıkla tercih edilen ÇKKV yöntemleri kullanılmaktadır. Bu çalışmada, literatüre uygun bulunan sekiz ekonomik kriter ile TİBBS çerçevesinde Düzey 2 bölgelerinin 2017- 2019 yılları ekonomik performanslarının COPRAS yöntemi ile sıralanması amaçlanarak, farklı ağırlıklandırma yöntemlerinden elde edilen ağırlıkların performans sıralamalarına olan etkisi belirlenmek istenmiştir. Bu amaç doğrultusunda ekonomik kriterler, Geliştirilmiş ENTROPİ ve CRITIC yöntemleri kullanılarak ağırlıklandırılırken; performans sıralamaları standartlaştırmalı COPRAS yöntemi ile elde edilmiştir. Son olarak her iki yöntemden elde edilen sıralama sonuçları yıllar arasında karşılaştırılmıştır. Geliştirilmiş ENTROPİ yöntemi ile elde edilen ağırlıklandırma sonucunda 2017- 2019 yılları arasında, kriterlerin önem düzeyleri açısından yakın bir sıralamaya sahip olduğu gözlenirken; CRITIC yöntemine göre yapılan ağırlıklandırma da birbirlerine yakın değerler aldığı tespit edilmiştir. Düzey 2 bölgelerine ilişkin COPRAS yöntemi ile yapılan ekonomik performans sıralama sonuçlarına göre: 2017-2019 yıllarında İstanbul bölgesinin (TR10) her iki ağırlıklandırma yöntemi ile elde edilen sıralamada en iyi alternatif olarak ilk sırada yer aldığı görülmüştür. 2017’de Van, Muş, Bitlis, Hakkâri (TRB2) bölgesi; 2018 ve 2019’da ENTROPİ yöntemine göre Ağrı, Kars, Iğdır, Ardahan (TRA2) ve Erzurum, Erzincan, Bayburt (TRA1) bölgeleri ile CRITIC yöntemine göre Mardin, Batman, Şırnak, Siirt (TRC3) bölgesi ise son sırada sıralanan bölgeler olmuştur. Yapılan karşılaştırmada elde edilen yüksek spearman sıra korelasyon katsayısı değerleri iki yöntemle elde edilen sıralar arasındaki ilişkinin yüksek olduğu sonucunu ortaya çıkarmıştır.
The issue of determining the development differences between regions; with the globalization trends, it can be evaluated in terms of the variables that are associated with the social and economic area between countries and regions in the country, namely criteria. In this case, it causes simultaneous evaluation of many countries or regions and criteria. This situation causes many alternatives and criteria to be evaluated simultaneously. At this point, which expresses a decision situation, MCDM methods, which are frequently preferred in many areas in the literature, are used. In this study, it was aimed to determine the effect of the weights obtained from different weighting methods on the performance rankings by aiming to rank the economic performances of Level 2 regions between 2017-2019 within the framework of NUTS Turkey with eight economic criteria found in accordance with the literature. For this purpose, while the criteria are weighted using Improved ENTROPY and CRITIC methods; economic performance rankings were obtained by the standardized COPRAS method. Finally, the ranking results obtained from both methods were compared between years. According to the economic performance ranking results of the Level 2 regions made with the COPRAS method: In 2017-2019, it was seen that the Istanbul region (TR10) ranked first as the best alternative in the ranking obtained by both weighting methods. Van, Muş, Bitlis, Hakkâri (TRB2) region in 2017; In 2018 and 2019, Ağrı, Kars, Iğdır, Ardahan (TRA2) and Erzurum, Erzincan, Bayburt (TRA1) regions according to the Improved ENTROPY method and Mardin, Batman, Şırnak, Siirt (TRC3) regions according to the CRITIC method were the last ranked regions. The high spearman rank correlation coefficient values obtained in the comparison revealed that the relationship between the rank obtained by the two methods was high.
The issue of determining the development differences between regions; with the globalization trends, it can be evaluated in terms of the variables that are associated with the social and economic area between countries and regions in the country, namely criteria. In this case, it causes simultaneous evaluation of many countries or regions and criteria. This situation causes many alternatives and criteria to be evaluated simultaneously. At this point, which expresses a decision situation, MCDM methods, which are frequently preferred in many areas in the literature, are used. In this study, it was aimed to determine the effect of the weights obtained from different weighting methods on the performance rankings by aiming to rank the economic performances of Level 2 regions between 2017-2019 within the framework of NUTS Turkey with eight economic criteria found in accordance with the literature. For this purpose, while the criteria are weighted using Improved ENTROPY and CRITIC methods; economic performance rankings were obtained by the standardized COPRAS method. Finally, the ranking results obtained from both methods were compared between years. According to the economic performance ranking results of the Level 2 regions made with the COPRAS method: In 2017-2019, it was seen that the Istanbul region (TR10) ranked first as the best alternative in the ranking obtained by both weighting methods. Van, Muş, Bitlis, Hakkâri (TRB2) region in 2017; In 2018 and 2019, Ağrı, Kars, Iğdır, Ardahan (TRA2) and Erzurum, Erzincan, Bayburt (TRA1) regions according to the Improved ENTROPY method and Mardin, Batman, Şırnak, Siirt (TRC3) regions according to the CRITIC method were the last ranked regions. The high spearman rank correlation coefficient values obtained in the comparison revealed that the relationship between the rank obtained by the two methods was high.
Açıklama
*Bu çalışma, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsünde Dr. Ögr. Üyesi Özlem KUVAT’ın danışmanlığında Buse ÇETİN tarafından hazırlanan “Türkiye'de Ekonomik Göstergeler Açısından Düzey 2 Bölgelerinin COPRAS Yöntemi İle Sıralanması” başlıklı yüksek lisans tez çalışmasından türetilmiştir.
Anahtar Kelimeler
COPRAS, Entropi, CRITIC, Entropy
Kaynak
Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
14
Sayı
1
