Tez Koleksiyonu
Bu koleksiyon için kalıcı URI
Güncel Gönderiler
Öğe Hipertansiyonu olan bireylerde sağlık okuryazarlığı ve öz bakım düzeyi arasındaki ilişkinin incelenmesi(Aksaray Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, 2025) Kayabaşı, GülerBu çalışma hipertansiyonu olan bireylerde sağlık okuryazarlığı ile öz bakım düzeyi arasındaki ilişkiyi incelemek amacıyla yapılmıştır. Tanımlayıcı ve ilişki arayıcı tipteki bu araştırma Ocak- Eylül 2024 tarihleri arasında Aksaray Üniversitesi Eğitim Araştırma Hastanesinin dahiliye servisinde yatan ve dahiliye polikliniklerine başvuran 522 hipertansiyonu olan bireyle yürütülmüştür. Çalışmanın verileri "Tanıtıcı Bilgi Formu", "Sağlık Okuryazarlığı Ölçeği (SOYÖ)'' ve "Hipertansiyon Öz Bakım Profili (HBP SCP-Tr)" kullanılarak yüz yüze görüşme yöntemi ile toplanmıştır. Araştırma verilerinden ordinal veriler aritmetik ortalama, standart sapma, minimum, maksimum değerlerle hesaplanmış, nominal veriler ise frekans ve yüzde olarak değerlendirilmiştir. Normal dağılım gösteren değişkenlerde parametrik normal dağılım göstermeyen değişkenlerde ise non-parametrik (bağımsız gruplarda Mann-Whitney U ile Kruskal-Wallis testleri vb) kullanılmıştır. Ölçekler arası ilişki katsayılarının belirlenmesinde pearson korelasyon analizi kullanılmıştır. Katılımcıların Sağlık Okuryazarlığı Ölçeği toplam puan ortalamasının 62,16±11,64 olduğu bulunmuştur. Katılımcıların Hipertansiyon Öz Bakım Profili davranış ölçeği, motivasyon ölçeği ve öz yeterlik ölçeğine ilişkin puan ortalamaları ise sırasıyla 31,19±6,37, 46,86±8,27 ve 36,85±7,17 olarak tespit edilmiştir. Yapılan korelasyon analizinde katılımcıların sağlık okuryazarlık düzeyi toplam puanı ile hipertansiyon öz bakım profili davranış (r=0,169, p<0,01), motivasyon (r=0,222, p<0,01) ve öz yeterlik (r=0,173, p<0,01) ölçekleri arasındaki pozitif yönlü orta düzeye yakın ilişkinin olduğu bulunmuştur. Çalışma sonucunda hipertansiyonu olan bireylerin sağlık okuryazarlık düzeyi arttıkça hipertansiyon öz bakım davranışının, öz bakım motivasyonunun ve öz yeterlik düzeylerinin arttığı söylenebilir. Bu bulgular doğrultusunda, hipertansiyonu olan bireylerde sağlığı iyileştirmek, yaşam kalitesini arttırmak ve sağlıklı toplumlar oluşturmak amacıyla sağlık okuryazarlık düzeyinin değerlendirilmesi ve geliştirmeye yönelik eğitim ve danışmanlıklar verilmesi aynı zamanda bireylerin öz bakım düzeylerini de olumlu yönde iyileştirebileceği düşünülmektedir.Öğe Problem çözmeye dayalı psikoeğitim programının kadınlarda problem çözme ve öfke düzeylerine etkinliğinin değerlendirilmesi(Aksaray Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, 2025) Karaca, HaticeBu çalışma kadınlara verilen problem çözmeye dayalı psikoeğitimin, problem çözme ve öfke yönetimine etkisini incelemek amacıyla yarı deneysel olarak ön test-son test desen kullanılarak yapılmıştır. Çalışmanın örneklemini Şubat-Nisan 2024 tarihleri arasında Aksaray Belediyesi Kadın Aktivite Merkezi'ne gelen 56 kadın oluşturmuştur. Deney grubundaki kadınlara haftada bir kez 90 dakika ve 8 hafta boyunca grup oturumları yapılmıştır. Kontrol grubundaki katılımcılara herhangi bir uygulama yapılmamıştır. Araştırmanın verileri "Kişisel Bilgi Formu", "Problem Çözme Envanteri" ve "Sürekli Öfke ve Öfke İfade Tarzı Ölçeği" kullanılarak toplanmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde tanımlayıcı istatistikler Ki-kare testi, Mann-Whitney U Testi ve Wilcoxon İşaretli Sıralar Testi kullanılmıştır. Analiz sonuçlarında deney grubu Problem Çözme Envanteri toplam puan, Yaklaşma Kaçınma ve Kişisel Kontrol alt ölçeklerinden alınan puan ortalamalarında eğitim sonrasında azalma bulunmuştur. Deney grubundaki kadınlarda Öfke Kontrolü puan ortalamalarında artış bulunmuştur. Kontrol grubunda Problem Çözme Envanteri, Sürekli Öfke ve Öfke İfade Tarzı Ölçeği puan ortalamalarında fark bulunmamıştır. Çalışma sonuçları psikoeğitimin kadınların problem çözme beceri algılarını geliştirmeye ve öfkelerini kontrol edebilmeye katkı sağladığını ortaya koymaktadır.Öğe Gebelerin e-sağlık okuryazarlığı, psikolojik sağlamlık ve prenatal stres düzeylerinin belirlenmesi(Aksaray Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, 2025) Aktaş, TuğbaAraştırma gebelerin e-sağlık okuryazarlığı, psikolojik sağlamlık ve prenatal stres düzeylerinin belirlenmesi amacıyla yapılan tanımlayıcı kesitsel bir çalışmadır. Araştırmanın örneklemini Aksaray Eğitim ve Araştırma Hastanesi Kadın Hastalıkları Doğum Klinik ve Polikliniklerine Ocak 2024-Haziran 2024 tarihleri arasında başvuran 264 gebe oluşturmuştur. Elde edilen verilerin değerlendirilmesi SPSS 24.0 programında yapılmıştır. Tanımlayıcı istatistikler ortalama (±), standart sapma, ortanca (min-maks), sayı ve yüzde olarak sunulmuştur. Veriler bağımsız iki örneklem t testi ve tek yönlü varyans analizi ile değerlendirilmiştir. Değişkenler arasındaki ilişkinin belirlenmesinde Spearman korelasyon testi kullanılmıştır. İstatistiksel anlamlılık düzeyi p<0,05 olarak kabul edilmiştir. Gebelerin yaşının 18 ile 47 arasında değiştiği bulunmuştur. Gebelerin e-sağlık okuryazarlık puan ortalaması 29,04±5,84, psikolojik sağlamlık puan ortalaması 19,24±3,94 ve prenatal stres düzeyi toplam puan ortalaması 11,18±6,07 olarak belirlenmiştir. Gebelerin e-sağlık okuryazarlığı ölçeği ile kısa psikolojik sağlamlık ölçeği arasında istatistiksel olarak anlamlı ve pozitif yönlü (r=0,290, p<0,01), kısa psikolojik sağlamlık ölçeği ile prenatal distress ölçeği arasında istatistiksel olarak anlamlı ve negatif yönlü (r=-0,322, p<0,01) ilişki saptanmıştır. Araştırmaya göre gebelerin yarıya yakınının sağlık okuryazarlığının yetersiz düzeyde olduğu ve prenatal distres yaşadığı ancak prenatal distreslerinin düşük olduğu bulunmuştur. Yetersiz sağlık okuryazarlığı, annenin stres yaşamasına neden olabileceği, kendisi ve bebeğinin sağlığını koruma davranışlarını kazanmasını engelleyebileceğinden dolayı annenin sağlık okuryazarlık düzeyinin artırılması için eğitimler verilmesi önerilmektedir.
