Tez Koleksiyonu
Bu koleksiyon için kalıcı URI
Güncel Gönderiler
Öğe 4 no'lu Niğde Şer'iyye Sicili'ne göre Aksaray'ın sosyal, hukukî, ekonomik ve idarî tarihine dair bazı tespitler(Aksaray Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2020) Işık, Belkıs; Ata, RamazanŞer'iyye sicilleri Osmanlı Tarihi kaynakları arasında önemli bir yere sahiptir. Bu kaynaklar o dönem mahkemelerde verilen kararları ve tutulan kayıtları ihtiva etmektedir. Hukukî açıdan değerli olduğu kadar kültürel, ekonomik, ticarî, idarî, dinî ve sosyal hayat hakkında da somut veriler sunmaktadır. Bu sicilller köyler, mahalleler, kullanılan isim ve eşyalar, gıda maddeleri, hayvanlar, aile hayatı gibi birçok alanda bilgi vermektedir. 1311-1313 (1893-1895) yıllarını kapsayan 4 No'lu Niğde Şer'iyye Sicili'nde 470 adet belge bulunmaktadır. Araştırmada bu belgeler ışığında Aksaray'ın o dönemki durumu hakkında bilgi verilmeye çalışılmıştır. Çalışma giriş ve dört bölümden meydana gelmiştir. Giriş bölümünde Aksaray'ın tarihi ve şer'iyye sicillerinin önemi üzerinde durulmuş, 4 No'lu Niğde Şer'iyye Sicili tanıtılmıştır. Diğer dört bölümde ise Aksaray'ın sosyal, hukukî, ekonomik ve idarî tarihi hakkında tespitlerde bulunulmuştur.Öğe Emevîler döneminde Sak?f kabilesi(Aksaray Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2019) Kılıç, Selami Kürşat; Sarmış, MustafaHicaz bölgesinin en önemli üç şehrinden birisi Taif şehridir. Taif şehrinde ikamet eden Sak?f Kabilesi de siyasi, sosyal, kültürel ve ticari bağlantılarından ötürü Arap yarımadasının en önemli kabilelerinden birisi haline gelmiştir. Cahiliye döneminde kabile mensupları arasında Hanif inancına sahip kişiler yer alsa da İslam davetinin başlamasıyla beraber genel olarak olumsuz bir tavır takınmışlardır. Arap kabileleri içinde en son İslam’a girenlerden birisi olan Sak?f Kabilesi Hz. Peygamber’in ahirete irtihal etmesinden sonra İslam’da kaldıkları gibi Hz. Ebu Bekir’in emrinde dinden dönenlerle yapılan Ridde Savaşları’na katılmışlardır. Hulefâ-yi Râşidîn döneminde bazı idari görevlerde bulunan Sak?f Kabilesi mensupları, Emevîler’in hilafete gelmesiyle beraber siyasi ve idari alanlarda daha da ön plana çıkmışlardır. Emevîler’in 90 yıla yaklaşan idareleri boyunca en güçlü destek Sak?f Kabilesi’nden gelmiştir. Bu tezde Sak?f Kabilesi’nin ve kabile mensubu kişilerin Emevîler dönemi boyunca gerçekleştirdiği faaliyetler ele alınarak etki ettikleri siyasal olaylar araştırılmıştır. İslam tarihi boyunca Emevîler’e yöneltilen bazı eleştirilerin arka planında Sak?flilerin oluşu bu kabilenin önemini daha da arttırmaktadır. Emevî iktidarını ayakta tutan en mühim dinamiklerden biri olan Sak?f Kabilesi, etkileri günümüze kadar sürecek birçok hadisede başrol oynamıştır.Öğe 32 no'lu Galata Şer'iyye sicilinin değerlendirilmesi(Aksaray Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2019) Güneş, Seda; Ata, RamazanOsmanlı Tarihi araştırmalarında şer’îyye sicillerinin önemi büyüktür. Bu kayıtlar yaşanmış hayatların somut verileri oldukları için kaydedildiği dönem ve yer hakkında sosyal, kültürel, idarî, hukûkî ve demografik açılardan ciddi bir bilgi kaynağı konumundadırlar. İncelenen siciller idârî yapı, mahalleler, köyler, içtimâi durum, ticari vaziyet, esnaf, kullanılan eşyalar, gibi pek çok konuda bilgi vermektedir. 1015-1016 (1606-1607) yıllarına ait 32 No’lu Galata Şer’îyye Sicilinde 276 adet belge bulunmaktadır. Araştırmamızda bu döneme ait bilgileri ortaya çıkarmaya ve değerlendirmeye gayret ettik. Çalışmamız Giriş Bölümünden sonra dört bölümden meydana gelmiştir. Giriş bölümünde Osmanlı Devleti’nde Şer’îyye Sicilleri ve Tarihi Öneminden bahsedilerek, 32 No’lu Şer’îyye Sicili’nin Kaynak Tanıtımı yapılmıştır. Diğer dört bölümde ise Galata sosyal, idarî, ekonomik ve hukûkî alanlar açısından incelenmeye gayret edilmiştir.Öğe Üslûp ve muhatabın özellikleri açısından Hz. Peygamber'in diyalogları(Aksaray Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2019) Kaya, Saliha; Ata, Ramazanİnsanı diğer varlıklardan farklı kılan özelliklerden birisi konuşma yeteneğidir. Bu çalışmada; Nebevî Sünnetteki karşılıklı konuşmalarda Hz. Peygamber’in uygulamış olduğu üslûbu incelemek ve günümüze yansımasını ortaya çıkarmak amaçlanmıştır. Nebevî Sünnette, diyaloglara çok fazla yer verilmiş ve içinde geçen konular değişik üslûplarla dile getirilmiştir. Bu diyaloglar insanların Allah ile ve birbirleri ile olan ilişki ve iletişimlerini düzenleyen birçok örnek sunmaktadır. Bir giriş, üç ana bölüm ve bir sonuçtan oluşan çalışmamızda, giriş bölümünde araştırmamızın alanı, amaç ve yönteminden bahsedilmiştir. Birinci bölümde, araştırmamıza ışık tutacak kavram alanı, ikinci bölümde amaç ve ilkeler, üçüncü bölümde ise Nebevî Sünnette karşılıklı konuşmalarda üslûp ve peygamber-sahabe ilişkisi, konu, amaç ve ilkeler bağlamında ele alınmıştır.Öğe Osmanlı dönemi siyer kültürü ve kaynakları(Aksaray Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2019) Bölükbaş, Gülhan; Ata, RamazanOsmanlı Dönemi Türk İslâm Tarihi açısından önemli bir yere sahiptir. Zira altı asır üç kıtada hüküm süren, farklı din ve mezheb mensupları ile çeşitli milletleri bünyesinde barındıran Osmanlı Devleti, İslâm Geleneğinin varisi olmakla birlikte Türk İslâm Medeniyetine büyük oranda katkı sağlamıştır. Türk İslâm geleneğinin en önemli unsuru şüphesiz Hz Peygamber ve onun etrafında oluşan siyer kültürüdür. Çalışmamız bu geleneği devralan Osmanlı’da Siyer kültürünü ve bu kültürün kaynaklarını ortaya koymak böylece günümüz siyer kültürüne etkilerini belirlemek amacıyla oluşturulmuştur. Osmanlı siyer kültürünü yansıtan yazılı kaynakların kütüphanelerin katalog taraması sonucu ulaştığımız künyelerinin verildiği çalışmamızda, İslâm Tarihi araştırma metodları çerçevesinde günümüz eserlerinden yola çıkarak amaca ulaşılmaya çalışılmıştır. Bu doğrultuda Hz Peygamber sevgisi üzerine temellendirilen Osmanlı siyer kültürünün sosyal hayata etkileri ve toplumsal uygulamalara yansımaları başlıklar altında ele alınmıştır. Sonuç olarak, Osmanlı siyer kültürünün Türk İslâm geleneğinin devamı niteliğinde olduğu, Hz Peygamber sevgisini esas alan bir düzlemde geliştiği görülmüştür.Öğe Hulefâ-i Râşidîn Döneminde ekonomik değişme ve toplumsal etkileri(Aksaray Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2017) Apaydın, Sevgi Nur; Varol, M. BahaüddinHulefâ-i Râşidîn dönemi İslam toplumunun ekonomik anlamda oldukça güçlendiği bir dönemdir. Bu ekonomik güçlenmenin temelinde ise dönemin fetih hareketleri belirleyici bir etkiye sahiptir. Bu ekonomik güçlenmenin; ülkenin kalkınması, imar ve iskânı ve insanların refah içinde yaşaması gibi olumlu etkileri yanında bir takım olumsuz etkileri de olmuştur. Ne yazık ki her toplumda olduğu gibi o günkü İslam toplumunda da bu zenginleşme bir takım fitne ve fesat hareketlerine sahne olmuştur. Bu fitne ve fesat hareketi ise, zenginleşen İslam toplumunda siyâsi, ideolojik ve kabîlevî bir takım etkenler altına gizlenmesine rağmen temelini ekonomik nedenlerin oluşturduğuna inandığımız bir harekettir. Hz. Ebûbekir döneminin hem kısa sürmesi hem de Hz. Peygamber'in yaşamına yakın bir dönem olması, Hz. Ömer'in ise adaletli ve dirayetli yönetimi sayesinde bu iki dönemde kayda değer bir olumsuzluk yaşanmamıştır. Özellikle Hz. Osman dönemine gelindiği zaman, bir anda zenginleşen bazı kabileler ve şahıslar bu zenginliğin sorumluluğunu taşıyamaz hale gelip de dünyevileşme hareketleri baş gösterince Ebû Zer gibi şahıslar ortaya çıkıp İslam ümmetini uyarı görevini üstlenmeye çalışmışlardır. Hz. Ali dönemi ise artık iplerin iyice koptuğu, İslam ümmeti arasında fiilen ve fikren çatışmaların yaşandığı bir dönem olmuştur.Öğe İngiliz oryantalist Sir William Muir'in Hz. Ömer Dönemine bakışı(Aksaray Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2017) Ermiş, Savaş; Çifçi, Osman ZahidOryantalist çalışmalar için XIX. yüzyıl önemli bir dönemdir. Bu yüzyılla beraber oryantalizm sistemleşmiştir. Batı'nın Doğu üzerine kurmaya çalıştığı üstünlük gayreti ve sömürü anlayışı, ilmî çalışmalarla desteklenerek hız kazanmıştır. Bunun sonucu olarak İslâm dini üzerinde yapılan çalışmalar da farklı bir boyuta girmiştir. Bu çalışma, bir XIX. yüzyıl oryantalisti olan Sir William Muir'in "Annals of the Early Caliphate" ve "The Caliphate: Its Rise, Decline and Fall" isimli eserlerinde Hz. Ömer dönemine bakışını ele alıp incelemektedir. Muir, bu eserlerinde İslam Tarihi ile ilgili Hz. Muhammed'den başlayıp Abbâsîler'i de kapsayan detaylı bir çalışma yapmıştır. Özellikle bu çalışmalarında öne çıkan husus, İslam Tarihi kaynaklarından faydalanmış olmasıdır. Muir'in bu eserlerinde Hz. Ömer dönemiyle ilgili yaptığı değerlendirmeler, oryantalist düşüncenin İslâm dinine bakış açısını ortaya çıkarması bakımından önemlidir. Çünkü fetih hareketleriyle İslâm Tarihi'nin şekillenmesini sağlayan Hz. Ömer dönemi, diğer oryantalistler gibi Muir'in de ilgisini çekmiştir. Hz. Ömer'in hilafeti döneminde gerçekleştirilen fetihler ve siyasi ilişkilerle ilgili Muir, olumlu ya da olumsuz ilginç yorumlar yapmıştır. Muir'in oryantalist bakış açısıyla yaptığı yorumların daha net anlaşılabilmesi için bu çalışmada öncelikle oryantalizm ve oryantalist kavramlarına, oryantalizmin ortaya çıkışının tarihi seyri ile ilgili kısa bilgilere ve oryantalizm üzerine yapılan eleştirilere yer verilmiştir. Muir'in Hz. Ömer'in halife olma süreciyle başlayan ve daha sonra Hz. Ömer döneminde meydana gelen fetihler ve siyasi olaylar hakkındaki görüşleri ortaya konulmuştur. Ayrıca onun, Hz. Ömer dönemini değerlendirmesi, idarî, iktisadî, ilmi ve kültürel açıdan ele alınmıştır.
