Makale Koleksiyonu

Bu koleksiyon için kalıcı URI

https://hdl.handle.net/20.500.12451/61

Listeleniyor 1 - 20 / 182

The Effect of Turkish Teacher Candidates’ Personality Traits on Academic Self-efficacy and Effective Communication Self-efficacy
(SAGE Publications Inc., 2024) Aydın, Erkan
The study aims to uncover the influence of positive personality traits among Turkish language teacher candidates on their effective communication self-efficacy and academic self-efficacy. Furthermore, it seeks to identify the mediating variable effect of effective communication self-efficacy. To achieve these objectives, the research employed the relational survey model. The sample comprised 345 students enrolled in the Turkish Language Teaching Department at various universities in Türkiye at the undergraduate level. Structural equation modeling was utilized for the analysis. The research findings indicate that possessing positive personality traits positively impacts the academic self-efficacy levels of pre-service teachers. Additionally, having positive personality traits contributes to an increase in their effective communication self-efficacy levels. The study demonstrates that as pre-service teachers’ effective communication self-efficacy levels rise, so do their academic self-efficacy levels. In conclusion, the research unveils that the effective communication self-efficacy levels of pre-service teachers mediate the relationship between positive personality traits and academic self-efficacy, and effective communication self-efficacy determines the strength of the connection between these two variables.
Türkçe Öğretmeni Adaylarının Eleştirel Okumaya Yönelik Metaforik Algıları
(Dokuz Eylül Üniversitesi, 2024) Türkben, Tuncay; Maraşlı, Cansel
Bu çalışmanın amacı, Türkçe öğretmeni adaylarının eleştirel okumaya yönelik metaforik algılarını belirlemektir. Araştırmada temel nitel araştırma deseni kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu 2023 – 2024 eğitim – öğretim yılı güz yarıyılında İç Anadolu bölgesinde bulunan iki devlet üniversitesinde Türkçe Öğretmenliği Lisans Programında öğrenim gören 97 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak araştırmacılar tarafından geliştirilen bir form kullanılmıştır. Formun ilk kısmında öğretmen adaylarının kişisel bilgileri için bir bölüme ikinci kısmında ise metafor elde etmek amacıyla “Eleştirel okuma benim için/bana göre ... gibidir/benzer. Çünkü ...” şeklinde tamamlanması istenilen ifadeye ve gerekli açıklamalara yer verilmiştir. Toplanan verilerin analizinde içerik analiz tekniği kullanılmıştır. Araştırma bulgularına göre Türkçe öğretmeni adayları eleştirel okumaya yönelik 444 adet geçerli metafor üretmişlerdir. Analiz sonucunda bu metaforlardan 47 tanesinin tekrar ettiği, 307 tane metaforun ise sadece bir kez kullanıldığı belirlenmiştir. Öğretmen adaylarının en çok kullandıkları metaforların “dedektif” (%1,57), “yapboz” (%1,57) ve “süzgeç” (%1,35) olduğu tespit edilmiştir. Metaforlar gerekçeleri dikkate alınarak 25 kategori altında toplanmıştır. Araştırmada Türkçe öğretmeni adaylarının bir kısmının en fazla iki metafor üretebildiği, bazılarının gerekçe belirtirken metaforla ilgisi olmayan gerekçeler yazdığı tespit edilmiştir.
İş birlikli orgulamaya dayalı öğrenme ortamlarının öğrencilerin okuduğunu anlama becerileri ve eleştirel düşünme eğilimleri üzerine etkisi
(Bayburt Üniversitesi, 2024) Türkben, Tuncay; Arı, Sultan Büşra
Bu araştırmanın amacı, iş birlikli sorgulamaya dayalı yapılan öğretimin ortaokul 7. sınıf öğrencilerinin okuduğunu anlama becerilerine ve eleştirel düşünme eğilimlerinin gelişimine etkisini incelemektir. Araştırmada ön test – son test kontrol gruplu yarı deneysel model kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu Kayseri il merkezindeki bir devlet okulunun 7. sınıf düzeyinde öğrenim gören iki farklı şubesinde yer alan 46 öğrenci oluşturmaktadır. Deney ve kontrol grubu seçkisiz yöntemle belirlenmiştir. Deney grubundaki öğrencilerle iş birlikli sorgulamaya dayalı, kontrol grubundaki öğrencilerle de mevcut öğretim programı doğrultusunda okuma eğitimi yapılmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak “Okuma-Anlama Testi” ve “Eleştirel Düşünme Eğilimi Ölçeği” kullanılmıştır. Elde edilen verilerin analizinde Shapiro-Wilk, İlişkisiz (Bağımsız) Örneklemler t-testi ve Kovaryans Analizi (ANCOVA) kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen bulgular, iş birlikli sorgulamaya dayalı öğretim uygulamalarının öğrencilerin okuduğunu anlama becerileri ve eleştirel düşünme eğilimlerinin gelişimi üzerinde etkili olduğunu göstermektedir.
Ortaokullarda iklim değişikliği eğitimi verecek olan öğretmen adaylarının küresel iklim değişikliğine yönelik farkındalıklarının incelenmesi
(Kadir ULUSOY, 2024) Yıldırım, Tahsin; Kışoğlu, Mustafa
Bu çalışmanın amacı ortaokullarda iklim değişikliği eğitimi verecek olan öğretmen adaylarının küresel iklim değişikliğine yönelik farkındalıklarının farklı değişkenlere göre incelenmesidir. Tarama yöntemiyle gerçekleştirilen çalışmanın örneklemini İç Anadolu Bölgesinde bulunan bir üniversitesinin eğitim fakültesinin fen bilgisi öğretmenliği ile sosyal bilgiler öğretmenliği anabilim dallarında öğrenim gören toplam 255 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Çalışmada veri toplama aracı olarak 4 alt boyutlu “Küresel İklim Değişikliği Farkındalık Ölçeği” kullanılmıştır. Çalışma sonunda öğretmen adaylarının küresel iklim değişikliği farkındalıklarının orta düzeyde olduğu belirlenmiştir. Bununla birlikte öğretmen adaylarının küresel iklim değişikliği farkındalıklarının ölçek geneline göre öğrenim gördükleri anabilim dallarına ve cinsiyetlerine göre farklılaşmadığı; sınıf düzeyi, çevre kuruluşuna üyelik, çevresel etkinliğe katılım ve çevreyle ilgili seçmeli ders alma değişkenlerine göre farklılık gösterdiği sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca çalışmada ölçeğin alt boyutlarının değişkenlere göre analiz sonuçlarına da yer verilmiştir. Çalışma sonunda öğretmen adaylarının lisans öğrenimleri boyunca çevre ile ilgili aldıkları zorunlu ve seçmeli ders sayısının artırılabileceği, öğretim programlarında yer alan seçmeli dersleri almaları için teşvik edilebileceği, çevre kuruluşlarına üyeliklerinin desteklenebileceği ve çevreyle ilgili düzenlenen etkinliklere katılımlarının sağlanabileceği önerilmiştir.
Öğrenme Stillerine Dayalı Farklılaştırılmış Öğretim Etkinliklerinin Öğrencilerin Dinleme Becerisi Üzerine Etkisi
(Cumhuriyet Üniversitesi Eğitim Fakültesi, 2024) Türkben, Tuncay; Kaya, Derya
Bu araştırmanın temel amacı, ortaokul beşinci sınıf Türkçe dersinde dinleme becerisinin kazandırılmasında öğrenme stillerine dayalı farklılaştırılmış öğretim etkinliklerinin uygulandığı deney grubu ile mevcut müfredat programının uygulandığı kontrol grubunun dinlediğini anlama başarısı ve dinlemeye yönelik tutum puanları arasında anlamlı farklılığın olup olmadığını tespit etmektir. Farklılaştırılmış öğretim, yapılandırmacı yaklaşımın rehberliğinde öğrenen merkezli öğrenme ve öğretme süreçlerini ifade etmektedir. Ön test-son test, kontrol gruplu yarı deneysel yöntemin kullanıldığı bu araştırmanın çalışma grubunu, Millî Eğitim Bakanlığına bağlı bir devlet ortaokulunda öğrenim görmekte olan 54 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırmaya başlamadan önce öğrenme stili ve dinleme becerisi açısından gruplar arasında anlamlı bir farklılığın olup olmadığı incelenmiştir. Gruplar arasında öğrenme stili ve dinleme becerisi ön test puanları açısından istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık tespit edilmemiştir. Ön test puanları açısından benzerlik gösteren 2 şubenin deney ve kontrol grubu olarak belirlenmesi seçkisiz bir şekilde gerçekleştirilmiştir. Araştırma verilerinin toplanmasında ve değerlendirilmesinde Öyküleyici Metin Başarı Testi, Bilgilendirici Metin Başarı Testi, Marmara Öğrenme Stilleri Ölçeği ve Dinleme Becerisine Yönelik Tutum Ölçeği kullanılmıştır. Elde edilen veriler, SPSS-20 programı kullanılarak analiz edilmiştir. Verilerin analizinde bağımsız-örneklem t- testi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda, farklılaştırılmış öğretim etkinlikleriyle yapılan dinleme eğitiminin öğrencilerin dinleme becerilerini geliştirdiği ve dinlemeye yönelik tutumlarını olumlu bir şekilde etkilediği belirlenmiştir.
Görme Engelli Öğretmen Adayının Dil ve Yaşam Becerilerine Dair Bir Anlatı Araştırması
(Hakan Ülper, 2024) Dinçel, Betül Keray
Bu çalışmada görme engelli bir öğretmen adayının dil ve yaşam becerilerinin betimlenmesi amaçlanmıştır. Nitel araştırma yöntemlerinden anlatı araştırması deseni kullanılmıştır. Yarı- yapılandırılmış görüşmeler, yazışmalar ve fotoğraflar aracılığıyla veriler toplanmıştır. Veriler belirli bir kronolojiye göre yapılandırılarak temalara ayrılmıştır. Çalışmanın sonucunda görme engelli öğretmen adayının öğrenim hayatı boyunca tahtada yazılanları okuyamama, voleybol oynayamadığı için dışlanma, yeteri kadar özgüven sahibi olamamaktan yakındığı; dil becerilerinde en fazla okuma becerisinde sorun yaşadığı ortaya çıkmıştır. Başta yazı tipi boyutu olmak üzere baskıya bağlı özellikler (harf aralığı, satır aralığı, yazı tipi) okumasını etkilemektedir. Okuma yardımcıları gözlük, büyüteç ve tablettir. Okuma hızını o anki görüşü belirlemektedir. Ayrıca okurken yutma, yanlış telaffuz, yer değiştirme, çıkarma hataları yapmaktadır. Yazma becerisinde harflerin yazımı, eğri yazma, okunabilirlik ve kutucuğa sığdıramama gibi biçimsel hatalar yaptığını ancak dinleme ve konuşma becerilerinde hiçbir sorun yaşamadığını belirtmiştir. Yaşam becerileri bakımından otobüse binme, çevredeki yazıları tabelaları okuma, mekân, yer-yön algısı, karşıdan gelen kişiyi tanıma, gece görüşü, voleybol oynama gibi becerilerde sorun yaşamaktadır. Üniversiteye başlamasıyla görmeyle yakından ilişkili pek çok ilgi alanı edinmiş özgüvenli, arkadaşları tarafından takdir edilen bir birey haline gelmiştir.
Türkçe öğretmen adaylarının meslek öncesi kimliklerinin 21. yüzyıl becerileri öz yeterliğine etkisinin incelenmesi
(Mehmet Kurudayıoğlu, 2024) Satılmış, Sinem; Kurudayıoğlu, Mehmet
The 21st century skills that teachers are expected to acquire and impart to their students have recently become more of an issue in the sense of providing effective teaching in educational environments. At this point, there is a question mark about the ways how the pre-occupational identities of preservice teachers, who will be the shapers and guides of the teaching environment, affect their 21st century skills. This study aimed at examining the effect of preservice teachers' pre-occupational identities on their 21st century skills self-efficacy. In line with this purpose, answers to the questions, "Are pre-occupational identities of preservice teachers predictors of their 21st century skills self-efficacy" and "Do academic achievement averages have a moderating role in the effect of pre-occupational identities of preservice teachers on their 21st century skills self-efficacy" were sought. In this study where relational survey model was used, data were collected from 165 preservice teachers through "21st century skills efficacy scale for preservice teachers" developed by Aygün, Atalay, Kılıç, and Yaşar (2016) and "Pre-occupational Teacher Identity Scale" adapted into Turkish by Arpacı and Bardakçı (2016). In data analysis, path analysis was performed with various variables (class, gender, academic average) using IBM AMOS 20 program. In the study, pre-occupational identities of preservice teachers positively affected their 21st century skills and preservice teachers with high academic average have high professional identities and 21st century skills self-efficacy.
Kamu spotları ve tanıtım filmlerinin sosyal bilgiler eğitimindeki kullanım potansiyelinin değerlendirilmesi
(Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi, 2024) Dere, İlker; Akıncı, Zeynep Yasemin; Demirci Dölek, Emine; Bayrak, Zeynep Esra
Bu çalışma, Türkiye Cumhuriyeti Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı'nın (ÇŞİDB) resmi web sitesinde yayınlanan kamu spotlarının ve tanıtım filmlerinin 2018 Sosyal Bilgiler Öğretim Programı (SBÖP) çerçevesinde potansiyel kullanımını incelemektedir. Çalışma, doküman inceleme yöntemi kullanılarak gerçekleştirilmiştir. ÇŞİDB'nin kamu spotları ve tanıtım filmleri, SBÖP'nin yeterlikler, özel amaçlar, beceriler, değerler, öğrenme alanları ve kazanımlar açısından değerlendirilmiştir. Elde edilen veriler, içerik analizi yöntemiyle değerlendirilmiştir. Araştırma sonuçları, kamu spotlarının ve tanıtım filmlerinin küresel çevre sorunlarına ve bu sorunların çözümlerine odaklandığını göstermektedir. Bu kamu spotları ve tanıtım filmlerinde vurgulanan çevre sorunları, çoğunlukla üretim, dağıtım ve tüketimle ilgilidir. Bu sonuçlara dayanarak, sosyal bilgiler ve kamu spotları arasındaki ilişki daha fazla incelenmelidir. Çevre ve sürdürülebilirlik temalı kamu spotları ve tanıtım filmleri, sosyal bilgiler derslerinde çevre bilincini artırmak için kullanılması önerilebilir.
Türkçe öğrenen yabancı öğrencilerin basamaklı öğretim yöntemiyle üretici dil becerilerinin geliştirilmesi: bir eylem çalışması
(Dokuz Eylül Üniversitesi, 2024) Türkben, Tuncay; Koca, Zahide Gül
Bu araştırmanın amacı, basamaklı öğretim programının yabancı dil olarak Türkçe öğrenen öğrencilerin üretici dil becerilerine etkisini incelemektir. Çalışma nitel araştırma yaklaşımlarından biri olan eylemsel çalışma olarak gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu Aksaray Üniversitesi Türkçe Öğretimi Uygulama ve Araştırma Merkezi’nde C1 düzeyinde öğrenim gören 15 yabancı uyruklu öğrenci oluşturmaktadır. Çalışmada, öncelikle öğrencilerin üretici dil becerilerine (konuşma ve yazma) ilişkin mevcut durumları ön ölçümlerle belirlenmiştir. Konuşma becerilerinin ölçümünde sözlü etkileşim dereceli puanlama anahtarı ve sözlü üretim dereceli puanlama anahtarı, yazma becerisinin ölçümünde ise yazma değerlendirme ölçeği kullanılmıştır. Daha sonra, üretici dil becerilerinin gelişimine yönelik geliştirilen eylem planları 6 haftalık bir sürede uygulanmıştır. Bu planlar basamaklı öğretim programı dikkate alınarak hazırlanmıştır. Uygulama sonrası eylem planlarının etkililiğini ölçmek amacıyla son ölçümler gerçekleştirilmiş ve akabinde ön-son ölçüm sonuçları karşılaştırılmıştır. Ayrıca öğrencilerle uygulamaya ilişkin gerçekleştirilen sohbet tarzı görüşmeler, yansıtıcı günlükler ve video kayıtları vasıtasıyla elde edilen geribildirimler (nitel veriler) sorgulanmıştır. Yapılan son ölçümler ve elde edilen nitel veriler, basamaklı öğretim programı doğrultusunda hazırlanan eylem planlarının öğrencilerin konuşma ve yazma becerilerini geliştirdiğini göstermektedir.
Müze eğitimi projesine katılan öğrencilerin müze eğitimine ilişkin farkındalık düzeylerinin ve görüşlerinin değerlendirilmesi
(Dokuz Eylül Üniversitesi, 2024) Yurd, Müge; Varnacı Uzun, Funda
Bu çalışmanın amacı, TUBİTAK 4004 Doğa Eğitimi ve Bilim Okulları projeleri kapsamında 2021 ve 2022 yıllarında desteklenen 121B575 ve 122B457 kodlu Müzeler Varlığım, Kültürüm Mirasım başlıklı projenin, katılımcı öğrencilerin müze eğitimine yönelik farkındalık düzeylerinde yaptığı değişimin incelenmesi ve öğrencilerin müze eğitimine ilişkin görüşlerinin değerlendirilmesidir. Proje kapsamında Hatay’da yer alan 7 farklı müze, eğitim alanı olarak seçilmiş ve müzelerde aktif öğrenme yöntem, tekniklerine göre hazırlanan etkinlikler uygulanmıştır. Eğitim dönemlerinin ilk günü ve son günü ön test-son test olarak uygulanan Müze Eğitimi Farkındalık Ölçeği ve son gün uygulanan Müze Eğitimi Değerlendirme formu ile veriler toplanmıştır. Ölçekten elde edilen veriler bağımlı gruplar için t-testi ile değerlendirilmiştir. Sonuçlara göre, her iki dönemde de, müze eğitimi projesi öğrencilerin farkındalık düzeylerinin artmasına katkı sağlamıştır. Ayrıca, öğrencilerin müze eğitimine yönelik görüşleri olumlu ve memnuniyet düzeyleri yüksek olarak belirlenmiştir.
Ortaokul öğrencileri tarafından oluşturulan metinlerin tutarlılık ölçütleri bağlamında değerlendirilmesi
(Eğitim-Bir-Sen, 2024) Türkben, Tuncay; Arslankaya, Emel
Bu araştırmada, ortaokul öğrencilerinin üretmiş oldukları bilgilendirici metinler tutarlılık ölçütlerine göre incelenmiştir. Tutarlılık, metni oluşturan birimlerin kendi içinde ve birbiriyle bağlantılı olmasını gerektirir. Araştırmada ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini 2023-2024 güz yarıyılında Aksaray ilinde öğrenim gören ortaokul öğrencileri, örneklemini ise bu ilde bulunan ve uygun durum örneklemesi ile belirlenen 3 farklı ortaokuldan basit seçkisiz yöntemle seçilen 320 öğrenci oluşturmaktadır. Bu öğrencilerden 174’ü kız, 146’sı ise erkektir. Araştırmanın verileri, öğrencilerin üretmiş oldukları yazılı metinlerden toplanmış ve bu metinler “Tutarlılık Düzeyi Analitik Puanlama Anahtarı” kullanılarak değerlendirilmiştir. Elde edilen veriler SPSS 26 istatistik paket programına aktarılmış ve araştırmanın alt amaçları doğrultusunda parametrik olmayan testler olan Mann-Whitney U Testi ve Kruskal Wallis H-Testi ile analiz edilmiştir. Elde edilen bulgulara göre öğrencilerin tutarlı metin oluşturma becerilerinin istenen düzeyde olmadığı tespit edilmiştir. Cinsiyet değişkeni bakımından yapılan analiz bulguları kız öğrencilerin erkek öğrencilere göre daha tutarlı metinler oluşturduklarını ortaya koymaktadır. Sınıf düzeyi değişkenine göre yapılan incelemede ise sınıf düzeyi arttıkça buna paralel olarak öğrencilerin tutarlı metin yazabilme becerilerinde de olumlu bir artışın görüldüğü saptanmıştır.
Türkçe derslerinde kullanılan yardımcı kaynak kitap ve materyallerin incelenmesi
(Akademisyenler Birliği Derneği, 2024) Dilekçi, Atilla
Bu araştırmada Türkçe öğretmenlerinin derslerde kullandıkları yardımcı kaynakların neler olduğu, yardımcı kaynakları kullanım sıklıkları ve gerekçelerini belirlemek amaçlanmıştır. Bu amaç için araştırma, karma yöntem modellerinden yakınsayan paralel desene göre tasarlanmıştır. Araştırmanın nicel bölümü tarama, nitel bölümü durum çalışması desenine göre yürütülmüştür. Çalışma grubundaki 92 Türkçe öğretmenine yardımcı kaynak kullanım anketi ve 46 Türkçe öğretmenine görüşme formları uygulanarak veriler toplanmıştır. Elde edilen nicel veriler betimsel analize, nitel veriler içerik analizine göre çözümlenmiştir. Araştırma sonucunda Türkçe öğretmenlerinin yardımcı kaynakları sıklıkla kullandıkları belirlenmiştir. Derslerde kullanılan bu yardımcı kaynaklar; soru bankası, akıllı defter, etkinlik kitabı, sözlükler, konu anlatımlı kitaplar, çalışma kâğıtları, dil bilgisi kitapları ve deneme sınavları gibi eğitim öğretim araçlarıdır. Ayrıca derslerde web siteleri, dijital uygulamalar, EBA, videolar, ders sunuları, e-kitap, kelime oyunları, animasyon, fotoğraf ve resimler gibi dijital yardımcı kaynakların da kullanıldığı belirlenmiştir. Türkçe öğretmenlerinin yardımcı kaynakları; konuları pekiştirmesi, dersi somutlaştırması ve öğrencileri sınava hazırlamada yardımcı olması gibi gerekçelerle derslerde kullandıkları belirlenmiştir. Öğretmenlere göre bu yardımcı kaynaklar öğrencilerin derslere etkin katılımını sağlamakta ve bilişsel gelişimlerini desteklemektedir. Öğretmenlere göre öğrencilerin dil becerilerinin gelişiminde de yardımcı kitaplar ve öğretim materyalleri etkilidir.
Türkçe öğretmenlerinin kültürlerarası duyarlılıklarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi
(Akademisyenler Birliği Derneği, 2024) Vargelen Akcin, Hatice
Bu c?alışma, Tu?rkc?e o?g?retmenlerinin ku?ltu?rlerarası duyarlılıklarını c?eşitli deg?işkenler ac?ısından incelemeyi amac?lamaktadır. Çalışma, tarama modelinde nicel bir araştırmadır. Çalışmada amac?sal o?rneklem c?eşitlerinden o?lc?u?t o?rnekleme yo?ntemi (Tu?rkc?e o?g?retmenlig?i lisans programı mezunu olmak ile MEB bu?nyesinde Tu?rkc?e o?g?retmeni olarak go?rev yapıyor olmak) sec?ilerek 250 Tu?rkc?e o?g?retmenine ku?ltu?rlerarası duyarlılık o?lc?eg?i uygulanmıştır. Bu o?lc?ek, Chen ve Starosta (2000) tarafından geliştirilen 24 maddelik 5’li likert tipi bir o?lc?ek olup U?stu?n (2011) tarafındanTu?rkc?eye uyarlanmış ve 23 maddeden oluşan 5’li Likert tipi bir o?lc?ek olarak kullanılmıştır. Çalışma sonuc?ları Tu?rkc?e o?g?retmenlerinin ku?ltu?rlerarası duyarlılıklarınınyaş ve eg?itim durumu deg?işkenlerine go?re anlamlı bir farklılık go?stermedig?ini ortaya koymuştur. Çalışma sonuc?larına go?re ög?retmenlerin ku?ltu?rlerarası duyarlılık du?zeyleri, ku?ltu?rlerarası etkileşimden zevk alma ve ku?ltu?rlerarası etkileşime özen go?sterme alt fakto?rlerinde erkek o?g?retmenler lehine farklılık göstermektedir. Dig?er yandan o?g?retmenlerin ku?ltu?rlerarası duyarlılık du?zeyleri, cinsiyet deg?işkeni ac?ısından ku?ltu?rlerarası etkileşime katılım, ku?ltu?rlerarası etkileşimde özgu?ven ve ku?ltu?rel farklılıklara saygı duyma alt fakto?rleri bag?lamında farklılık go?stermemektedir. Cinsiyet deg?işkeni ac?ısından kullanılan o?lc?eg?in geneli deg?erlendirildig?inde de erkek o?g?retmenler lehine farklılık go?sterdig?i go?ru?lmektedir. Eg?itim durumu ve yaş fakto?rleri benzer c?alışmalarının sonuc?larıyla uyum go?stermektedir. Ancak cinsiyet deg?işkenine ilişkin elde edilen sonuç benzer c?alışmalardan farklı bir veri ortaya koymaktadır.
Türkçe öğretmenlerinin öğrencilerin ders ve etkinliklere katılım notlarını verme durumlarının incelenmesi
(Marmara Üniversitesi, 2024) Dilekçi, Atilla
Ders ve etkinliklere katılım notları gözleme dayalı ölçme ve değerlendirmeyi içinde barındırır. Öğretmenler Türkçe dersinde dönemde her bir öğrenciye üç defa ders ve etkinliklere katılım notu verir. Bu araştırmada öğretmenlerin ders ve etkinliklere katılım notlarını hangi ölçütlerle değerlendirdiği ve değerlendirmeye etki eden ders dışı unsurlar ortaya konmuştur. Bu çalışma nitel araştırma yöntemlerinden durum desenine göre yapılmıştır. Bunun için 24 Türkçe öğretmeni ile görüşmeler gerçekleştirilmiş elde edilen veriler içerik analizine göre çözümlenmiştir. Araştırma sonucunda öğretmenlerin ders ve etkinliklere katılım notları için kullandıkları değerlendirme ölçütlerine baktığımızda bunlar ders ölçütleri, millî ahlaki değerler ve sosyal beceriler altında sınıflandırılabilir. Ders ölçütleri; derse etkin katılım, ödev yapma, derse karşı ilgi ve istek, ders performansları, ders ile ilgili sorumluluklarını yerine getirme, derse hazırlıklı gelme, ders araç ve gereçlerini bulundurma ve yazılı notlarıdır. Ders ve etkinliklere katılım notu değerlendirme sürecine kurallara uyma, öğrenci davranışları, sosyal etkinliklere katılım, veli baskısı ve sosyoekonomik durum etki eden ders dışı etmenlerdir. Öğretmenlerin ders ve etkinliklere katılım notlarının ders notunun hesaplanmasına etkisinin artırılmasını istedikleri belirlenmiştir.
Halk hiayelerinde çatışma ve çatışma çözme biçimleri
(Motif Yayıncılık, 2024) Kayabaşı, Rabia Gökçen
Kültür; bir milleti örf, adet, inanış ve davranışları ile diğer toplumlardan farklı kılan bir unsurdur. Kültür aktarımını sağlamada önemli araçlardan biri de anlatı türleridir. Anlatı türleri geçmişten bugüne toplumların ihtiyaçlarını karşılayan bir unsur olmuştur. Zamanla eğitim ve öğretimde de yararlanılan bu türler, çocuklarda kültürel aktarımı sağlamada önemli bir araç olarak görülmüştür. Halk hikâyesi bu kültürel aktarımı toplumun diliyle anlatan bir türdür. Bu makale Ali Berat Alptekin'in halk hikâyesi ile ilgili yapmış olduğu sınıflandırma esas alınarak yapılmıştır. Çalışma bu sınıflandırmada yer alan dört halk hikâyesi ile sınırlandırılmıştır. Bunlar: Kerem ile Aslı, Âşık Garip, Yusuf ile Züleyha ve Lâtif Şah'tır. Seçilen halk hikâyelerinde Cüceloğlu'nun çatışma sınıflandırması ve Johnson’un çatışma çözme biçimleri kavramı, kuramsal olarak psikanaliz çerçevesinde ele alınmıştır. Ayrıca çalışmada doküman analizinden yararlanılmıştır. Bu çalışma ile halk hikâyelerinde yer alan kahramanların yaşadıkları çatışma ve bu çatışmaları çözme biçimlerinin olay örgüsü ve kahramanlar üzerinde etkisinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Kahramanların yaşadığı çatışmaların ve bu çatışmaları çözme biçimlerinin olay örgüsünün akışını etkilediği sonucuna ulaşılmıştır. Diğer anlatı türleri üzerinde de yapılacak bu tarz çalışmaların alana katkı sağlayacağı düşünülmektedir.
Atasözü ve deyimlerin yaratılış destanlarındaki Mitik uzantıları
(Özgür TÜRKER, 2024) Gökçen Kayabaşı, Rabia; Çini, Ömer
Destanlar, Türk edebiyatının başlangıcıdır. Bir milletin başından geçen hadiseleri anlatan metinlerdir. Arkaik dönemdeki destanların mitle ilişkileri bilinmektedir. Destanlar, arkaik dönemlerdeki milli ve manevi kültürümüzün hazinesidir. Siyasî, sosyal, içtimâî ve kültürel değerlerimizin bir aktarıcısıdır. Destanlardaki birçok unsurun kökenini mitler oluşturmaktadır. Bu unsurlar anlam kaymasına uğramasına rağmen sözlü gelenekle günümüze kadar gelmiştir. Sözlü kültürün ve kültür aktarıcılarının konumu; atasözleri, deyimler, arkaik dönemlerde meydana gelmiş destanlar, efsaneler, mitik anlatılar ve masalları belli bir kalıp ve düzene göre aktarmada belirleyici bir rol üstlenmiştir. Günümüze ulaşmasını sağlarken kendilerine göre kodlama yaparak ürünlerin bozulmasını da engellemişlerdir. Bu çalışmada; Altay Yaratılış Destanları, Yakut Yaratılış Destanları, Moğol Yaratılış Destanı, Fin-Ugor Yaratılış Destanı ve Budist Yaratılış Efsanelerinden hareketle atasözü ve deyimlerin mitik kökenleri üzerinde durulacaktır. Çalışma kozmogoni ve kozmolojiyle ilgili arkaik metinler üzerinden yapılarak atasözü ve deyimlerin kökeni bulunmaya çalışılmıştır. Bir diğer husus ise ilk insanların yaratılmasıdır. Tanrı insanları yaratır ve onlara ruh bulmak ister lakin Erlik ondan önce insanlara ruh verir. Diğer destan varyantlarında da geçen bazı hususlar İslâm Dininde gerçekleşen Âdem ile Havva’nın cennetten atılma hadisesi ile benzerlikler taşımaktadır. Bu durum ise atasözleri ve deyimlere yansımıştır. Metinler karşılaştırmalı olarak incelendiğinde insanlığın ve evrenin yaratılışını anlatmaktadır. İnsanlık tarihi için bir başlangıç olan bu anlatılarda birçok mitik köken vardır. Atasözlerinde yılana, köpeğe, kadına, yere ve şeytana verilen konumların tesadüf olmadığı arkaik metinler ve varyantları incelenerek ortaya çıkarılmaya çalışılmıştır. Bu çalışma neticesinde hayvanlardaki içgüdüsel olarak yapılan bazı davranışların neden kaynaklandığı anlatılmaya çalışılmıştır. Hayvanlardan köpeğe ve yılana verilen bazı özellikler neden başka bir hayvana verilmemiştir? Sorusundan hareketle yola çıkılmıştır. Bu soru neticesinde hayvanlardaki özelliklerin destanlardaki yaşanan hadiseler nedeniyle olduğu görülmektedir. Yerin, göğün oluşumu ve hayvanlara verilen görevler atasözleri ve deyimlerde kullanımlarına göre kaynakları araştırılmıştır. Binlerce yıl öncesinde oluşmuş yaratılış destanları bazı atasözü ve deyimlere kaynaklık etmiştir. Bu kaynaktan sözlü olarak yayılım sağlamıştır. Zaman içerisinde anlamlar değişimler geçirse de kaynakla ilişkileri açıktır. Bu çalışma Bahaeddin Ögel’in Türk Mitolojisi I adlı eserindeki yaratılış destanları ve Ömer Asım Aksoy’un “Atasözleri ve Deyimler Sözlüğü I Atasözü Sözlüğü, Atasözü ve Deyimler Sözlüğü II Deyimler Sözlüğü” İbrahim Dilek’in “Türk Mitoloji Sözlüğü” Fuzuli Bayat’ın “Mitolojiye Giriş” adlı eserlerden faydalanılmıştır. Bu konu üzerine müstakil olarak bir çalışma yoktur. Bu eserlerdeki bağlamlardan hareketle bir çalışma oluşturulmuştur. Atasözleri ve deyimlerdeki yılan, köpek, kadın ve şeytanın özellikleri Tanrı tarafından yapılan cezalandırma şeklinde olup yaratılış destanlarının varyant incelemeleri ile ortaya çıkmıştır. Çalışma özelde yaratılış destanlarının genelde ise destanların Türk kültür coğrafyasında yaşayan Türk topluluklarının sözlü kültüründeki yeri ve destanların oluşumundaki kültürel unsurların önemini göstermektedir. Destanlar içerisine aldıkları konuların genişliği itibariyle bu durumu kanıtlamaktadırlar.
Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde Web 2.0 araçlarının kullanımı: Lumi örneği
(Aksaray Üniversitesi, 2024) Türben, Tuncay; Tarakçı, Canan Rabia
Bu çalışmada, Lumi Web 2.0 aracının tanıtımı ve bu aracın Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde A1-A2 temel düzeyde dinleme, konuşma, okuma, yazma becerileri ve dil bilgisine yönelik etkinlikler oluşturmada nasıl kullanılabileceği üzerinde durulmuştur. Bu çalışma, Lumi Web 2.0 aracının kullanımına yönelik bir kılavuz sunmayı ve bu araçla yapılan etkinlik örneklerinin detaylı bir şekilde açıklanmasını ele almaktadır. Çalışmada doküman analizi yöntemi kullanılmıştır. Doküman incelemesi, araştırılması hedeflenen olgular hakkında bilgi içeren materyallerin analizini kapsayan bir tekniktir. Araştırmada kullanılan materyaller, Türkiye Maarif Vakfı tarafından hazırlanan Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretimi Programı’ndan seçilen temalar; Lumi, Canva, Adobe Premiere Pro 2022 uygulamaları ve belirli internet siteleri üzerinden oluşturulan içeriklerden oluşmaktadır. Etkinlikleri tasarlama sürecinde Türkiye Maarif Vakfı tarafından yayınlanan Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretimi Programından seçilen kazanımlar göz önünde bulundurulmuş ve etkinlikler bu kazanımlara yönelik olarak oluşturulmuştur. Çalışma, Lumi Web 2.0 aracının 53 şablonu arasından seçilen 10 şablon ve Türkiye Maarif Vakfı tarafından belirlenen temalar ile sınırlıdır. Araştırmanın sonucunda Lumi Web 2.0 aracı ile oluşturulan bu etkinliklerin dil becerilerini bütüncül olarak geliştirebileceğini göstermektedir.
Antakya'ya yönelik yer duygusu: Şubat 2023 depremleri sonrası gitmek mi zor kalmak mı
(Şevket IŞIK, 2024) Varnacı Uzun, Funda
Antakya, 6 Şubat 2023’te Kahramanmaraş merkezli olarak meydana gelen depremlerden can kaybı, yıkım ve yer değiştirme hareketi anlamında en fazla etkilenen kentlerin başında gelmektedir. İnsanların bir yere yönelik oluşturduğu inanç, anlam, tutum ve davranışlar olarak tanımlanan yer duygusu; yer kimliği, yer bağlılığı ve yer bağımlılığı olarak üç alt bileşene sahiptir. Deprem sonrasında insanların bir yere yönelik vereceği tepkiler ve yer değiştirme davranışları yer duygusu ile açıklanabilmektedir. Bu çalışmada amaç depremler sonrasında Antakya’dan hiç ayrılmayan, Antakya’dan geçici olarak farklı bir yere yerleşen ancak kısa sürede geri dönen ve kalıcı olarak farklı bir yere yerleşenlerin yer değiştirme durumları ve yerleşim yeri tercihlerinde yer duygusunun etkisinin incelenmesidir. Çalışmada, nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması deseni kullanılmıştır. 35 kişi ile yarı yapılandırılmış görüşme formu ile görüşme yapılmıştır. Verilerin analizinde, MAXQDA Analytics Pro 2024 kullanılarak betimsel ve içerik analizi uygulanmıştır. Elde edilen bulguların sunulmasında hiyerarşik kod-alt kod modeline göre haritalar oluşturulmuştur. Görüşmecilerin yer değiştirme durumuna göre kod matrisi değerlendirmesi yapılmıştır. Görüşme sonuçlarına göre görüşmeye katılanların yer duyguları yüksektir. Tüm görüşmeci gruplarında yer bağlılığı alt bileşeni en fazla vurgulanan bileşen durumundadır. Bunu yer kimliği ve yer bağımlılığı bileşenleri takip etmektedir. Yer duygusunun yüksek olması deprem sonrası Antakya’dan ayrılanların kısa sürede geri dönüş sebeplerinin başında gelmektedir. Uzun süreli başka yere yerleşenlerin de, yer duygusuna bağlı olarak Antakya’ya geri dönüş umudu ve isteği bulunmaktadır.
Hayvan kültü bağlamında türk mitolojisinde kurbağa
(Motif Halk Oyunları Eğitim ve Öğretim Vakfı, 2024) Kayabaşı, Rabi Gökçen; Çini, Ömer
Kültür, topluluk hâlinde yaşayan insanların; her türlü uygulama, tören, âdet, sanat, dil, düşünce, inanış ve yaşayış tarzı vb. öğelerin bütünü demektir. Kültür, nesilden nesile aktarılarak günümüze kadar ulaşmıştır. İçinde yaşadığımız toplumun yapısında yer alan bu öğeler kullanılır, ancak neden böyle bir uygulama yapıldığının sebebi genellikle araştırılmaz. Bu kültür unsurlarından inanç, halk arasında daha yaygın ve unutulmaya dirençlidir. İnançlar, bir toplumun gelenekleri ve göreneklerinden meydana gelmiş uygulamalardır. Bu inanışlar hastalıkları sağaltmada, yağmur yağdırmada, bir iş için yolculuğa çıkma vb. çeşitli alanlarda görülmektedir. İnsan, doğası gereği toprak ve tabiat ile iç içe olmuştur. Bolluk ve bereket için yağmur duaları düzenlenmiştir. Aksaray/Yenikent yöresindeki yağmur törenleri ise bu duruma örnek teşkil etmektedir. Bu törenlerde hayvanlara toplum tarafından yüklenen bazı özellikleri gereği bu uygulamalarda yerini almıştır. Kurbağada bu hayvanlardan birisidir. Kurbağa, halk hekimliğinde kullanılmıştır. Kurbağalara, ateş ve suyla ilgili olan birçok törende de rastlamak mümkündür. Bu bakımdan ateşin ve ayın temsilcisi olduğuna inanılan kurbağaların kutsal bir ruh taşıdığına inanılmıştır. Yağmur yağdırma törenlerinde de “yada taşı” olarak görülmektedir. Türklerin atlı-göçebe hayat tarzı, ekonomik ve sosyal hayatlarında hayvanların etkili bir unsur olmasına zemin hazırlamıştır. Bu nedenle hayvan kültü Türk toplumunda büyük bir yer edinmiş olup günümüzde de etkilerini sürdürmektedir. Bu çalışmada kurbağa; halk hekimliği, yağmur duaları, hastalıkları sağaltma, taşıdığı kutsal ruh, “yada taşı”, ay, güneş ve ateşle ilişkisi gibi konular açısından kült merkezli bir bakışla incelenmiştir.
Ortaokul öğrencilerinin yaşadığı okuma güçlükleri: Gözlem odaklı bir çalışma
(Mehmet KURUDAYIOĞLU, 2024) Karaca, Havva; Keray Dinçel, Betül
Bu çalışmada ortaokul öğrencilerinin yaşadığı okuma güçlüklerinin derinlemesine incelenmesi amaçlanmıştır. On iki hafta süren bir çalışma yapılmıştır. Çalışma Aksaray ili Merkez ilçesinde bulunan bir ortaokulda okuma güçlüğü çeken dört ortaokul öğrencisiyle gerçekleştirilmiştir. Verilerin toplanmasında nitel araştırma yöntemlerinden gözlem yöntemi tercih edilmiştir. Öğrencilerin Türkçe dersindeki okuma süreçleri on hafta boyunca gözlemlenmiştir. Okuma güçlüğü çeken öğrencilerin okuma düzeyleri, okuma sırasında sergilemiş olduğu davranışlar, okuma hataları, okumalarına sınıf arkadaşlarının tepkisi belirlenerek süreç sonunda okuma güçlüğü çeken öğrencilerin okuma düzeylerinde bir değişiklik olup olmadığı incelenmiştir. Gözlemler doğrultusunda okuma güçlüğü çeken öğrencilerin okuma düzeylerinin endişe düzeyinde olduğu, okuma sırasında bazı istendik ve istenmedik davranışlarda bulundukları, okuma hatalarından atlama, ekleme, tekrar etme, yanlış sözcük okuma, harf hatası, heceleme, noktalama işaretlerine dikkat etmeme, parmakla takip gibi okuma hatalarını yaptıkları, sınıf arkadaşlarının okuma güçlüğü çeken öğrencilerin okumaları sırasında çeşitli davranışlar sergiledikleri ve Türkçe dersi işleniş sürecinde yer alan okuma etkinliklerinin okuma güçlüğü çeken öğrencilerin okuma becerilerini iyileştirme sürecinde yetersiz olduğu sonuçlarına ulaşılmıştır.

Güncel Gönderiler