Makale Koleksiyonu

Bu koleksiyon için kalıcı URI

https://hdl.handle.net/20.500.12451/95

Listeleniyor 1 - 20 / 93

Comparison of Innovation Performances of BRICS Countries through CRITIC and GRA Methods
(Gaziantep Üniv. Sosyal Bilimler Enst., 2024) Baki, Rahmi
BRICS countries’ recent investments in technology have attracted attention, and they have become a part of the nations that conduct research around the world. The European Innovation Scoreboard (EIS), accepted as an effective benchmarking tool for technology policies, provides a comparative analysis of the innovation performances of many countries, including BRICS. In the current research, the innovation performances of BRICS countries were compared through EIS data, one of the most adopted benchmarking tools in technology policy discussions. Thus, it was aimed to determine the importance levels of the criteria used in the EIS data and to analyze the innovation processes of the countries in question. In this study, an integrated framework using CRiteria Importance Through Intercriteria Correlation (CRITIC) and Grey Relational Analysis (GRA) methods is presented to compare the innovation performances of BRICS countries. In the first stage of the application, the importance levels of the criteria are obtained using the CRITIC method, while in the second stage, countries are ranked according to their innovation performance through GRA. Data are obtained by compiling statistics from the EIS database created by the Commission of the European Communities. The results obtained in the practical application of the model rank the criteria according to their weights as follows: higher education (0.249), international joint publications (0.176), medium and high technology exports (0.122), frequently cited publications (0.113), PCT patents (0.094), public-private joint publications (0.085), designs (0.083) and trademarks (0.078). In addition, the BRICS countries are ranked according to their innovation performance as China (0.76), Russia (0.6), South Africa (0.516), Brazil (0.426), and India (0.378).
Toplum 5.0 ile ilgili çalışmaların bibliyometrik analizi: Scopus örneği
(Abant İzzet Baysal Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, 2024) Seçkin, Zeliha; Köse, Yüsra
Toplum 5.0, 2017 yılında gerçekleştirilen CeBIT fuarında Japonya hükümeti tarafından ilan edilen bir toplum vizyonudur. Aynı zamanda “Dijital Toplum”, “Yaratıcı Toplum” ve “Süper Akıllı Toplum” olarak da ifade edilmektedir. Japonya; yaşlanan nüfus, azalan doğum oranları, altyapı sorunları ve azalan işgücü verimliliği gibi toplumsal sorunlarla yüzleşen ilk ülkelerden biridir ve ortaya koyduğu Toplum 5.0 vizyonu ile Endüstri 4.0’ın ötesinde, tüm dünyada insan merkezli bir toplum ve veriye dayalı bir inovasyon yaratmayı amaçlamaktadır. Literatür incelendiğinde, Toplum 5.0 vizyonuna olan ilginin yoğunlaştığı anlaşılmaktadır. Ülkemizde yapılan çalışmalarla alana olan ilginin arttığı gözlense de yapılan araştırmalarda Toplum 5.0 ile ilgili bibliyometrik analize dayalı çalışmalara rastlanmamıştır. Bu boşluğu gidermek amacıyla, 2017-2022 yılları arasında Scopus endeksli 276 kaynakta yayınlanan 465 adet Toplum 5.0 çalışması üzerinde bibliyometrik analiz yapılmıştır. Yapılan analiz sonucunda ilgili çalışmaların %38’i konferans bildirisi iken %37’sinin ise makalelerden oluştuğu anlaşılmaktadır. Çalışmalar özellikle 2019 yılı ve sonrasında artarken, alanda en çok yayın yapılan yılın 2022 yılı olduğu belirlenmiştir. Sustainability (Switzerland) dergisi en çok yayın yapılan kaynakların başında yer almaktadır. Alanda en çok yayın yapan ülkeler ise sırasıyla; Japonya, Endonezya, Hindistan, Amerika Birleşik Devletleri ve İtalya’dır. Anahtar kelimelerin kullanım sıklıklarına bakıldığında “Toplum 5.0” kelimesi hariç tutulduğunda, “Endüstri 4.0”, “Öğrenci”, “Yapay Zekâ” ve “Nesnelerin İnterneti” gibi anahtar kelimelerin ön plana çıktığı görülmüştür. Yapılan bibliyometrik analiz doğrultusunda elde edilen bulgular; makale, yazar, ülke ve dergi performansları bağlamında Toplum 5.0 araştırmalarının geçmişi ve mevcut durumunu belirlemektedir. Bu çalışma, gelecekteki potansiyel araştırmacılara Toplum 5.0 çalışma alanlarını belirlemek ve tasarlamak için bir bakış açısı sağlamayı amaçlamaktadır.
Celebrity Credibility by Fuzzy Set Qualitative Comparative Analysis (fsQCA) and Regression Analysis
(Sage Publications India Pvt. Ltd, 2024) Bakırtaş, Hülya; Çelik, Mukaddes Özlem
Previous studies on reading habits overlooked the potential role of celebrities in reading books. This study assesses how celebrities influence young people to purchase books. The study, which is based on the fsQCA, helps to reveal some of the subtleties related to the intention of young people to purchase books. The data were collected in two stages. In the first phase, a preliminary study was conducted in order to determine the celebrities that young people liked and followed. Preliminary research was carried out at a university in Turkey. In the first phase, 332 surveys were completed. In the second phase, a total of 620 surveys were completed. The study used regression analysis and fsQCA. It was found that celebrities and TV series have a significant effect on book purchase intention. It is also seen that celebrities influence the intention of young people to purchase books again. The findings have important implications on celebrity effect for both publishers and consumers.
Effects of robots’ appearance on guest service experiences
(Routledge, 2024) Bakırtaş, Hülya; Başer, Senem Hazel
Robots are starting to replace human employees in the accommodation industry. It remains unclear how guests perceive robots. The study aims to evaluate the effectiveness of the humanoid and non-humanoid robots and to compare the guests’ perceptions. The data was collected by web digging and analyzed using text mining and machine learning. The results show that guests experience more positive emotions in non-humanoid robotic experiences. They also stated that they found both types of robot fun and interesting. However, guests have negative perceptions about the perceived usefulness and appearance of humanoid robots. According to the findings of the machine learning analysis, the neural network and logistic regression models show the best statistical performance in both datasets compared to other machine learning models. The study contributes to the literature through an investigation of guests’ opinions regarding robot types with the use of machine learning and text mining methods.
Assessment of Turkish airport performances via two-phase network DEA models based on CSWs
(ICE Publishing, 2024) Pehlivanlı, Edib Ali; Özsoy, Volkan Soner
Data Envelopment Analysis (DEA) is a widely used strategic performance management tool to evaluate airport performance. However, earlier studies identified shortcomings in DEA. The first is using traditional DEA models for single-phase modelling of intricate structures like airports. The second is that when DEA calculates efficiency scores, some important aspects are ignored with zero weights. The purpose of this study is to determine whether a minimax two-phase DEA model can address these issues in performance evaluations of complex units like airports by achieving more consistent efficiency scores and ranks. To evaluate airport performance, two models are compared: the minimax two-phase DEA model based on Common Set of Weights (CSWs) and the common multiplicative two-phase DEA model. Data from 42 Turkish airports covering the years 2014-2019 is analysed for this purpose. The two phases of an airport model are flight infrastructure and flight consolidation. The results demonstrate that more consistent rankings and efficiency scores are obtained when the minimax two-phase DEA model based on CSW is used. The study highlights the model's benefits for strategic performance evaluation and offers recommendations for policymakers and airport engineers regarding further investments.
Evaluating and classifying market alternatives using the CAPMA technique to assess potential export volume: an application for Turkey’s fig exports
(Emerald Publishing, 2024) Baki, Rahmi
Appropriate target market selection and classification are complex, time-consuming, and strategically important management decisions. The current study proposes and implements a new systematic approach that evaluates and ranks alternative markets’ potential to increase the export volume of Turkey’s fig exports. Design/methodology/approach: The classification approach of potential market alternatives (CAPMA) method, which was developed to evaluate, compare, and classify alternative markets according to their potential, was used in this study. CAPMA, an objective decision-making technique, is based on calculating the classification coefficient and classifying the alternatives into four dimensions, taking this coefficient into consideration. In the current study, 25 alternative markets were analysed on the basis of four evaluation criteria and classified into four dimensions according to their potential to increase export volume. Findings: According to the application results, alternative markets with the greatest potential to increase export volume were identified as the United States of America (USA), Netherlands, China, and Spain. The USA has the greatest potential for expansion of export volume. By implementing correct and effective marketing strategies, fig export volume has the potential to reach very high levels. Originality/value: The study’s results on alternative markets for fig exports were categorized, countries with greater potential to increase export volume were identified, and findings that could contribute to the development of the sector were obtained. The approach proposed in the current research can be used to determine the target market of many other products, especially agricultural products, whose production is concentrated within a specific geography.
Aksaray ilinde küçükbaş ve kanatlı hayvan gübresi temelinde biyogaz potansiyelinin belirlenmesi
(Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 2024) Et Yapılcan, Hatice; Bakırtaş, Hülya
Günümüzde, hem çevreye verdikleri zararlar hem de kaynakların sınırlı olması nedeniyle fosil yakıtların alternatifi olabilecek yenilenebilir enerji kaynaklarının yaygınlaştırılmasına yönelik çabalar gittikçe artmaktadır. Ülkemizde bulunan enerji kaynaklarının daha etkin kullanılması, Türkiye’nin fosil enerji kaynaklarına olan bağımlılığını azaltarak ve gelecek nesiller için sürdürülebilir ve çevre dostu enerjinin elde edilmesini sağlayacaktır. Sürdürülebilir ve çevre dostu enerji türlerinden biri biyogazdır. Biyogazın üretilmesinde kullanılacak organik atıklar arasında tarımsal ve hayvansal atıklar önemli bir yere sahiptir. Bu çalışmada Aksaray ilinde yer alan küçükbaş hayvan gübresi ve kanatlı hayvan gübresi ile biyogaz üretim potansiyeli araştırılmıştır. Araştırma bulgularına göre; Aksaray ilinde küçükbaş ve kanatlı hayvan gübrelerinden elde edilecek biyogaz potansiyeli toplamda 39 670 717 m3/yıl’dır. Bu miktar 186 452 372 kWh elektrik enerjisine eşdeğerdir. Elde edilebilecek elektrik enerjisi ile Aksaray ili nüfusunun %12’sinin enerji ihtiyacı karşılanabileceği belirlenmiştir. Araştırma bulgularının hem araştırmacıların hem de politika yapıcıların farkındalığını arttırması ve onlara rehberlik etmesi beklenmektedir.
Yeşil Girişimcilik: Uluslararası yayın kaynaklarının bibliyometrik analizi
(Çukurova Üniversitesi, 2023) Seçkin, Zeliha; İşler, Fatma
Küreselleşme süreci örgütleri, değer yaratacak ve rekabet avantajı kazandıracak faaliyetler sürdürmeye yöneltmiştir. Örgütlerin bu yöndeki faaliyetleri, ülkeleri ekonomik anlamda canlandırırken, ciddi çevre sorunlarına yol açmıştır. Bu sorunlar, insanlarla birlikte diğer tüm canlıların geleceğini tehdit etmektedir. Çevre sorunlarını en aza indirmeye katkı sağlayacak unsurlardan biri de yeşil girişimciliktir. Yeşil girişimcilik, çevresel anlamda pozitif değişim için katalizör olma potansiyeline sahip bir kavramdır. Bu çalışmanın amacı, Scopus veri tabanında “green entrepreneurship”, “sustainable entrepreneurship”, “eco-entrepreneurship” anahtar kavramlarıyla taranan 930 akademik çalışmanın bibliyometrik analizini yapmaktır. Bibliyometrik analizle; ilgili alandaki yayınlar, yazarlar, kurumlar gibi bazı temel kriterleri incelemek mümkün olmaktadır. Bu çalışmada yapılan bibliyometrik analizle, yeşil girişimcilik konusunda gerçekleştirilen çalışmaların eğilimlerinin belirlenmesi, çalışmaların çeşitli yönlerinin tanınması hedeflenmiştir. Çalışmada elde edilen bulgulara göre, son yirmi yılda alana ait ilginin en yüksek olduğu yıl 2022 yılı olup, son yıllarda yayın sayılarında hızlı bir artış yaşandığı görülmüştür. Alan ile ilgili yapılan çalışmaların kavramsal yapılarının; sürdürülebilir (sustainable), entrepreneurship (girişimcilik), study (çalışma) ve research (araştırma) olmak üzere dört grupta kümelendiği tespit edilmiştir.
Başarıya giden yol: Dijitalleşen dünyada bir lider olarak Bill Gates
(Fırat Üniversitesi, 2023) Başer, Senem Hazel; Seçkin, Zeliha
Bill Gates, Microsoft şirketinin kurucusu olarak dünya çapında tanınmış olmanın yanı sıra liderlik özellikleriyle de ön plana çıkmıştır. Kendine güveni yüksek, vizyon sahibi ve hedeflerine ulaşmak için çalışan Gates’in, yenilikçi ve risk almayı seven bir lider olduğu söylenebilir. Aynı zamanda Gates, takım çalışmasına önem veren ve iletişim becerileri konusunda da yetenekli bir lider olarak bilinmektedir. Gates, çalışanları tarafından sert bir lider olarak bilinse de onlara karşı saygılı olduğu ve onların başarılarını takdir ettiği de bilinmektedir. Bu özellikleri sayesinde Gates, Microsoft'u en büyük teknoloji şirketlerinden biri haline getirmiş ve tüm dünyada önemli bir marka olmayı başarmıştır. İlgili literatür incelendiğinde Gates’in; dijital, güçlendirici, uyandırılmış, narsist ve dönüşümcü liderlik özelliklerine sahip olduğunun vurgulandığı görülmektedir. Çalışmada, belirtilen bu liderlik yaklaşımlarıyla Gates’in nasıl bağdaştırıldığına ilişkin bir inceleme gerçekleştirilmiştir. Bu kapsamda çalışmanın ilk bölümünde liderlik kavramı incelenmiş ve literatürde belirtilen Gates’in sahip olduğu liderlik tarzları kavramsal açıdan ele alınmıştır. İkinci bölümde, kavramsal olarak incelenen liderlik tarzları, Gates’e ilişkin literatür üzerinden değerlendirilmiştir. Son olarak Gates ve liderlik tarzlarına ilişkin genel bir değerlendirme gerçekleştirilmiş ve çalışmanın sınırlılıklarından bahsedilmiştir.
Avrupa Birliği Üye ve Aday Ülkelerin Sosyo-Ekonomik Performanslarının Çok Kriterli Bir Yaklaşımla Değerlendirilmesi
(nomi ve Finansal Araştırmalar Derneği, 2023) Baki, Rahmi
Toplumun uzun vadeli çıkarlarına zarar vermeden ekonomik büyümeyi gerçekleştirme ve çevreye zarar vermeden ihtiyaçları karşılama yeteneği olarak tanımlanan sosyo-ekonomik sürdürülebilirlik (SES), birçok ülke için kritik bir gündem maddesidir. Küreselleşme sürecinde sosyal, ekonomik, kültürel ve politik pek çok değişimle karşı karşıya kalan Avrupa Birliği (AB) ülkeleri için SES seviyelerinin analiz edilmesi stratejik bir araştırma konusudur. Mevcut çalışmanın amacı çok kriterli bir yaklaşımla AB üye ve aday ülkelerin SES performanslarını kıyaslayabilecek bir yaklaşımın geliştirilmiştir. Bu amaç doğrultusunda Entropi ve MAIRCA tekniklerini temel alan bir metodoloji önerilmiştir. Uygulamada otuz iki AB üyesi ve aday ülke, on kriter göz önünde bulundurularak değerlendirilmiştir. Çalışma sonucunda ağırlıkları en yüksek olan kriterlerin en yoksul yüzde 40'ın gelir payı (0.237), yoğunlaşma indeksi (0.168) ve AR&GE harcamaları (0.146) olduğu görülmüştür. Ayrıca SES performansı bakımından en başarılı ülkelerin Danimarka, Avusturya ve İsveç, en başarısız ülkelerin ise Güney Kıbrıs, Yunanistan ve Ukrayna olduğu tespit edilmiştir. Önerilen yaklaşım, hem SES kriterlerinin önem dereceleri hem de alternatiflerin durumları hakkında değerlendirme yapılmasına imkân sağlayacaktır.
A multi-criteria decisionıon-making model for ranking smart megacities and defing their key performance indicators
(Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, 2023) Baki, Rahmi
The aim of this study was to develop an integrated and innovative approach to facilitate the ranking of evaluation criteria used to assess and compare smart megacities (SMCs). The methodology used to design the approach was based on Criteria Importance through CRITIC and CODAS. In this method, the degree of importance of each item of the criteria affecting the concept of a smart city was determined by CRITIC, an objective weighting method. Then, megacities can be compared using the CODAS technique to determine the extent to which they have adopted smart city concepts. In the current study, 32 SMCs were compared in four main areas and 20 subcategories. An analysis of the order of importance given to each area found that mobility and activities (0.32) was highest, followed closely by health and safety (0.313), opportunities (0.198), and governance (0.168). The subcategories with the greatest weight were the availability of a website/application that enables citizens to easily donate surplus items (0.076), online information about traffic conditions (0.073), and online access to job opportunities (0.062). In addition, it was determined that the most successful megacities applying the smart city concept are Beijing and Hangzhou. This study has the potential to be considered a pioneer in the literature in terms of the proposed methodology for an empirical evaluation to support smart megacity planning.
The evaluation of target markets for hazelnut exports with the classification approach of potential market alternatives
(Emerald Publishing, 2023) Baki, Rahmi
The aim of the proposed classification approach of potential market alternatives (CAPMA) is to provide exporting countries with a framework for identifying potential market opportunities for their products or services. Design/methodology/approach: In today's global market conditions, with competition increasing daily, companies, businesses and states must seek new markets at the national and international level. Target market selection is a strategic process that directly affects the success of an organization and can lead to important results in the short and long term. The process requires systematic research and digitization of data to analyse target markets. Findings: The study tested the proposed approach by analysing Turkey's potential markets for hazelnut exports and identifying new target markets. A significant part of Turkey's hazelnut exporting is confined to the European geography of Turkey, the leading country in hazelnut production and export. Twenty potential markets were evaluated on the basis of 11 criteria, and feasible alternatives were categorized into four classes. The study revealed that the USA, India, the United Kingdom and Japan were in the category of markets with the greatest potential for increasing exports (Dimension 1). Originality/value: This study has developed a novel approach that allows the comparison of the current market situation with potential market outcomes and creates an accurate classification of target markets.
Hizmet sektöründe insansı robot kullanımı üzerine bir literatür incelemesi
(Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi, 2023) Başer, Senem Hazel; Bakırtaş, Hülya
Modern anlamda ilk insansı robot, 1973 yılında geliştirilmiştir. Zaman içerisinde gerçekleşen teknolojik gelişmeler, daha karmaşık görevleri yerine getiren insansı robotların üretilmesini sağlamıştır. Bu durum, insansı robotların kullanımını giderek yaygınlaştırmıştır. İnsansı robotların iş dünyasında giderek yaygınlaşması, onlarla etkileşime geçen bireylerin algı, tutum ve davranışlarının belirlenmesini önemli hale getirmiştir. Bu konuda tüketicilerin algı, tutum ve davranışları belirsizdir. Ayrıca insansı robotların giderek çalışanların yerini alması ya da çalışanlarla birlikte görevleri yerine getirmesi, çalışanlar üzerine stres oluşturmaktadır. Bununla birlikte işverenlerin, konuya verimlilik ve maliyet açısından yaklaştığı görülmektedir. Ülkemizde insansı robot kavramı, genel olarak mühendislik bakış açısıyla incelenmiştir. Sosyal bilim temelinde yapılan çalışmaların daha sınırlı olduğu görülmektedir. Bu çalışmada insansı robot ve hizmet sektöründe insansı robot kullanımı üzerine yapılan araştırmalar incelenmektedir. Literatürde konunun farklı hizmet türlerinde, farklı katılımcılar üzerinde çeşitli teknikler kullanılarak incelendiği görülmektedir. Yapılan incelemelere göre, insansı robotların performanslarının yeterli olarak görülmediği, genel olarak bireylerin insansı robota karşı tutum ve davranışlarının olumlu olduğu belirlenmiştir. Çalışmanın tüketici davranışları ve hizmet sektörü üzerinde çalışan akademisyenlere yeni araştırma konuları belirleme konusunda rehberlik etmesi ve insansı robot yatırımları konusuna da uygulamacıların dikkatini çekmesi beklenmektedir.
Derin öğrenme ve makine öğrenmesi yöntemleri kullanılarak gelişmekte olan ülkelerin finansal enstrümanlarının etkileşimi ile Bist 100 tahmini
(Niğde Ömer Halisdemir Üniversites, 2023) Akbulut, Serap; Adem, Kemal
Döviz piyasaları, emtia piyasaları ve gelişmekte olan ülkelerin borsa endekslerinin Bist100 üzerindeki etkisi oldukça önemlidir. Ülke ekonomileri hem kendi hem de diğer ülkelerin ekonomilerine güçlü bir şekilde bağlıdır ve bu sebeple piyasalar etkilenmektedirler. Ekonomik açıdan piyasayı takip etmek kararları doğru verebilmek için tahmin yöntemleri kullanılmaktadır. Veri kümesi Ocak 2017 – Ekim 2021 tarihleri arasındaki kapanış verilerinden oluşmaktadır. Deneysel çalışmalarda objektifliğin sağlanması amacıyla k=5 ve 10 katlı çapraz geçerlilik modeli uygulanmıştır. Modellerin karşılaştırılmasında; Ortalama Mutlak Hata (MAE), Bağıl Mutlak Hata (RAE), Ortalama Karesel Hata Karekökü (RMSE) ve uzun kısa süreli bellek (LSTM) kullanılmıştır. Deneysel çalışmalar sonucunda, LSTM modelinin makine öğrenmesi modellerine göre daha iyi sonuç verdiği görülmüştür. LSTM modeli için test sonuçları incelendiğinde MAE değeri 10.27, RMSE değeri 14.15 ve RAE değeri ise 6.06’dir.
A case study on the evaluation of whatsApp groups etablished for managerial purposes by academicians
(Selçuk Üniv. Sosyal Bil. Enst., 2022) Elçi, Alev; Seçkin, Zeliha; Doğan, Onur
Technological developments have enabled the traditional nature of communication to evolve into group messaging. These developments gained momentum amid the COVID-19 process and brought instant messaging and social media communication to the forefront. WhatsApp, one of the most commonly used instant messaging applications for informal communication, has also started being favored more for formal communication in organizational management. WhatsApp has become a powerful professional communication tool that organizational administrators preferred, has become to serve organizational purposes as an alternative to formal information and document sharing platforms. This study aims to investigate whether WhatsApp messaging effectively serves organizational purposes in higher education, and evaluates how it is perceived and utilized by academicians. This case study is a type of qualitative research where the data collected from the workgroup are analyzed by descriptive analysis to obtain findings. Five main themes are derived from the analysis; namely group structure and characteristics, communication, cooperation, psycho-social impact, negative opinions, and related ten sub-themes were detected. According to the results derived from the study, the participants expressed mostly positive and some negative perceptions regarding the communication made through the WhatsApp groups established for administrative purposes.
Üniversite öğrencilerinin yapay zekâ öğrenme ve iş değiştirme kaygılarının otonom araçlar ve akıllı evler özelinde değerlendirilmesi
(Türk Kooperatifçilik Kurumu, 2022) Aytaç, Zeynep
Yapay zekâ, makine öğrenmesi ve derin öğrenme ile birlikte gerçekleştirilen uygulamalar ve yenilikler ile iş hayatında ve sosyal hayatta birçok alanda pratik çözümler sunmaktadır. Bir yandan yapay zekânın küresel ekonomiye olan katkısı diğer yandan bazı mesleklerin yerini alma kaygısı ile gelen endişeler tartışılmaktadır. Yapay zekâ alanında yaşanan gelişmeler ile milyonlarca kişinin yeni işler bulmaları veya mesleki becerilerini yükseltmeleri gerekeceği öngörülmektedir. Bu çalışmanın amacı, üniversite öğrencilerinin yapay zekâ öğrenme ve iş değiştirme kaygılarını değerlendirmektir. Ayrıca, öğrencilerin akıllı evler ve otonom araçlar dikkate alınarak yapay zekâ ile geliştirilmiş otomasyonların etkisini nasıl algıladıkları araştırılmaktadır. Çalışma grubu, Aksaray Üniversitesi’nde öğrenim gören 280 öğrenciyi kapsamaktadır. Veri toplama aracı olarak, Wang ve Wang (2019) tarafından geliştirilen yapay zekâ kaygı ölçeği ve Chen ve Lee (2019) tarafından derlenen akıllı ev ve otonom araçlara yönelik algılanan fayda ve kaygıları değerlendiren ölçekten faydalanılmıştır. Keşfedici faktör analizi, doğrulayıcı faktör analizi, bağımsız örneklem t-testi ve regresyon analizi yöntemleri kullanılarak sonuçlar elde edilmiştir. Katılımcıların %70.7’si yapay zekâ konusuna ilgili olduğunu belirtmektedir. Öğrencilerin %86,8’inin yapay zekâ ile ilgili bir ders almadığını ve %83,9’u yapay zekâ ile ilgili bir ders almak istediğini belirtmektedir. Yönetim Bilişim Sistemleri öğrencilerinin yapay zekâ öğrenme ve iş değiştirme kaygılarının, diğer bölüm öğrencilerinden anlamlı bir şekilde daha yüksek olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Kadınların, otonom araçlara ve akıllı evlere yönelik kaygılarının daha yüksek olduğu ortaya çıkmıştır. Ayrıca yapay zekâ öğrenme kaygısının, otonom araçlar ve akıllı evlere yönelik kaygı ile ilişkili olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Teaching and learning centers for faculty professional development in Turkiye: administrative and organizational structure
(Turkish Academy of Sciences, 2022) Elçi, Alev; İşeri, Erdem
Globalization and the ongoing Covid-19 pandemic have disrupted the way we live, work, and learn, which has resulted in an inevitable digital shift and transformation in education. In addition to the need for lifelong learning, continuous self-improvement, and renewing knowledge, the current digital transformation requires academics to apply their pedagog-ical and technological skills on their teaching and learning to address the newly-emerging needs. This study aims to determine the demographics, administrative and organizational structures, and the activities of Teaching and Learning Centers that strive to contribute to the profes-sional development of faculty members in Turkish higher education institutions. The data from the centers were collected in a three-step process and analyzed qualitatively. The findings revealed that most of the centers, other than the pioneer ones, were recently established and were affiliated with and supported by university senior management, where the center administrators undertake most of the workload. Therefore, ensur-ing faculty members' participation in professional development activities organized by these centers is important to increase their awareness of using technology as a tool in teaching.
Metaverse uygulama alanlarının kelime ilişkilendirme ve tematik analizi: Twitter örneği
(Kastamonu Üniversitesi İİBF Dergi, 2022) Aytaç, Zeynep
Metaverse, kullanıcıları bir karakter (avatar) ile çevrimiçi birbirine bağlayan üç boyutlu, sanal bir ortamdır. Metaverse kavramı, bilgisayarlı görü, sanal gerçeklik ve blok zinciri gibi teknolojilerle birlikte iş, sanat, moda, etkinlik, eğitim ve oyun gibi birçok alanda yerini almıştır. Farklı sektörlerde Metaverse kullanımı dikkate alındığında, küresel olarak atılan tweetlerde Metaverse anahtar kelimesi ile ilişkili hangi alanda daha çok tweet atıldığının analiz edilmesi, uygulama açısından yeni bir bakış açısı sağlayabilir. Bu araştırmada, ‘Metaverse’ anahtar kelimesi ile eşleşen tweetler toplanarak, belirlenen uygulama alanları (simülasyon, oyun, ofis ve iş, sosyal, pazarlama ve eğitim) bazında tematik dağılım ortaya konulması amaçlanmıştır. Twitter API kullanılarak, toplamda 10193 İngilizce tweet çalışmaya dâhil edilmiştir. Kelime frekans analizi, kelime ilişkilendirme analizi ve tematik analiz yöntemleri kullanılmıştır. Metaverse anahtar kelimesi içeren tweetlerde istatistiksel olarak anlamlı ilişkilendirilmiş kelimelerin başında %34,4 oranla ‘NFT’ ve %32,4 oranla ‘token’ gelmektedir. Diğer ilişkilendirilmiş kelimelerden bazıları, ‘oyun’, ‘kripto’, ‘P2E’, ‘deneyim’ ve ‘gelir’ olmuştur. Metaverse anahtar kelimesi içeren toplam mesajlarda en çok (%10,6) oyun, ikinci sırada pazarlama teriminin geçtiği görülmüştür. Oyun alanında, istatistiksel olarak anlamlı ilişkilendirilmiş kelimeler içerisinde en çok geçen kelime ‘P2E’ yani ‘oyna-kazan’ ifadesi olmuştur. Simülasyon alanında, %90,9’unda ‘yaşam’, ofis ve iş uygulamaları alanında, ‘ekip’ (%22,4), sosyal uygulamalarda ‘medya’ (%19,5), pazarlama alanında ‘BSC’ (%70,6) ve eğitim alanında ‘NFT’ (%54,4) kelimeleri istatistiksel olarak anlamlı bir şekilde ilişkilendirilmiş kelimelerdir. Ortaya çıkan temalar ve alt temalar incelendiğinde, oyun uygulamaları ve blokzinciri teknolojisinin arasında bir bütünleşme gerçekleştiği ve gelecekte de bu bütünleşmenin DeFi ve GameFi gibi kavramlarla giderek artacağı ortaya çıkmaktadır.
Application of ROC and CODAS techniques for cloud service provider selection
(Gaziantep Üniv. Sosyal Bilimler Enst., 2022) Baki, Rahmi
Due to the widespread use of cloud services, the choice of cloud service providers has become an important problem for companies. It is a strategic decision-making problem for companies to determine the most suitable service provider that can meet their expectations and needs. Choosing the most effective service provider for a firm depends on numerous criteria based on the firm's strategies, needs and resources. Therefore, in the present study, an integrated decision model based on Rank Order Centroid (ROC) and Combinative Distance-Based Assessment (CODAS) techniques has been developed. In the first stage of the application, the criteria were evaluated using the ROC method, and the service providers were listed using the CODAS technique in the second stage. The effectiveness of the proposed model has been tested by a software company that wants to select a cloud service provider. The results of the research are expected to contribute to service providers and firms that want to select cloud service providers that can meet their needs.
Extended VIKOR method based on interval-valued intuitionistic fuzzy numbers for selection of logistics centre location
(Mustafa SÜLEYMAN ÖZCAN, 2022) Baki, Rahmi
Identifying the appropriate location for logistics centres (LC) is key to gaining and maintaining a competitive advantage and increasing the efficiency of supply chain activities. Increasing customer expectations, efforts to reduce logistics costs and the intensity of competition in the logistics sector have led to the establishment of many new LMs in recent years. These centers contribute significantly to increasing efficiency in freight transportation, optimizing logistics services and reducing the traffic. The increasing importance of LCs and the significant impact of their location on logistics activities have made the choice of installation site a strategic consideration. However, evaluating LC location alternatives is a complex process that must take many factors into account. The aim of the present study is to propose an extended VlseKriterijuska Optimizacija I Komoromisno Resenje (VIKOR) approach based on interval-valued intuitionistic fuzzy numbers (IVIFN) and test its feasibility. Applying IVIFN contributes to coping with uncertainty in human thought and decision processes. On the other hand, VIKOR is a decision-making technique that facilitates ranking criteria that are contradictory and represented by different units, and it offers a compromise solution. The feasibility of the extended VIKOR approach through IVIFN proposed in this study was tested in a numerical example in which LC location alternatives were evaluated. Three experts were consulted to determine the criterion weights and to rank the alternatives. Decision makers serve as logistics and planning specialist, logistics operations manager and supply chain chief engineer. In practice, alternatives were evaluated by considering six criteria. As a result, criteria are listed in the form of intermodal connection (0.255), infrastructure (0.194), security/safety (0.169), proximity to customers (0.158), proximity to suppliers (0.131), and labour supply (0.093), according to their weighted importance. It is expected that the findings obtained in the study will contribute to researchers and sector managers.

Güncel Gönderiler