Yazar "Kart, Merve" seçeneğine göre listele

Listeleniyor 1 - 1 / 1
  • Küçük Resim
    Öğe
    Çevre politikalarının oluşturulmasında Türkiye'de çevre alanında faaliyet gösteren sivil toplum kuruluşlarının bir baskı aracı olarak rolünün değerlendirilmesi
    (Aksaray Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2021) Kart, Merve; Demir, Aynur
    Bilinçlenme düzeyinin artmasıyla birlikte günümüz toplumlarında bireylerin karar alma süreçlerinde aktif olarak rol alma durumunun önemi giderek artmıştır. Bireylerin, olumsuz etkilendikleri uygulamalara karşı bireysel olarak tepki göstermelerinin zorluğu bireyleri kamuoyu oluşturarak örgütlenmeye itmiştir. Örgütlü tepkinin en etkili yolu ise devlet dışı organizasyonlar olan Sivil Toplum Kuruluşları (STK) olmuştur. STK'lar devletin yetersiz kaldığı durumlarda veya toplum yararına olmayan uygulamalara karşı çok sesliliğin ve demokrasinin sesi olmuşlardır. Özellikle çevrenin siyasallaşma süreciyle birlikte kamu politikalarının paydaşları olan çevreci STK'lar, artan çevre sorunları karşısında kamuoyu oluşturmada, çevre sorunlarını gündemde tutmada, eylem, protesto, lobi oluşturma gibi faaliyetlerle etkili aktivistler olarak dikkat çekmektedir. Bu açıdan değerlendirildiğinde, küresel dünyada olduğu gibi Türkiye'de de sıkça çeşitli şekillerde dile getirilen çevre sorunları ve çevre tahribatının önlenmesi; doğal kaynakların ve çevresel değerlerin korunması ve de sürdürülebilir kullanımı gibi konulara yönelik olarak çevreci STK'ların etkinlik düzeyi ve rolü bu çalışmanın ana çıkış noktasıdır. Çevreci STK'ların, çevre koruma konusunda oluşturulan düzenlemelerde veya politik süreçlerde ne şekilde rol aldığı; çevre politikalarının uygulanmasında baskın ve etkin bir rolü olup olmadığı, politik süreçlerde bir baskı aracı olarak görev yapıp yapmadığı bu çalışmanın ana tartışma konusu olmuştur. Çevreci STK'ların, çevre politikalarına etkileriyle ilgili yapılan çalışma için 9 farklı çevreci STK belirlenmiştir. Belirlenen STK'ların web sayfaları, yayınladıkları raporlar ve bizzat belirlenen STK'lara gönderilen bilgi talep formu aracılığıyla bilgi edinimi sağlanmış ve elde edilen bilgilerin dökümleri bilgisayar ortamında nitel analizde kullanılacak ham veriye dönüştürülmüştür. Verilerin analizinde MAXQDA Nitel Veri Analiz Programı kullanılmıştır. Bu çalışma sonuçları yönü ile değerlendirildiğinde çevre politikalarının oluşturulmasında, düzenlenmesinde ve uygulanmasında bir baskı aracı olarak Türkiye'deki çevreci STK'ların rolü oldukça sınırlıdır ve de etkinlik alanına göre değişiklik göstermektedir. Çevreci STK'ların etkinliğindeki en belirleyici faktörler STK-devlet kurumları arasındaki işbirliği ve finansal kaynaktır. Çevreci STK'ların yaklaşık %43'nün finansal olarak devlete bağlı olmaları çevreci STK'ların devletten bağımsız hareket edemedikleri ve de siyasal alanda tam bağımsız olmadıklarını göstermektedir. Çevreci STK'ların finansal olarak bağımsız olmamaları ve gelir kaynaklarının büyük bir kısmını kamu kurumlarıyla proje işbirliklerinin oluşturması çevreci STK'ların çevre ile ilgili konularda yeteri kadar etkili olamamalarına neden olmuştur. Bu nedenle tam anlamıyla bir baskı aracı olduğu söylenemez. Ayrıca STK üyelerinin yeteri kadar aktivist olmaması da bu süreci olumsuz olarak etkilemektedir. Sosyokültürel ve sosyoekonomik faktörler ise hem STK'ların yapılanmasında hem de finansal kaynakları üzerindeki önemli olumsuz etkenlerdir.