Yazar "Ercan, Nuri" seçeneğine göre listele

Listeleniyor 1 - 1 / 1
  • Küçük Resim
    Öğe
    Nevâdir geleneğinde mizahî bir figür olarak Eş'ab b. Cübeyr
    (Aksaray Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2025) Ercan, Nuri
    Bu çalışmada Arap mizahçılarından Eş'ab'ın (ö.154/771) kişiliği ve mizahçılığı ele alınmıştır. Bu çalışmanın odak noktasını oluşturan Eş'ab, Arap edebiyatında mizahın en dikkat çekici figürlerinden biri olarak öne çıkar. Mevâlî kökenli olmasına rağmen, Emevîler döneminde mizahın kurumsallaşmasına öncülük etmiş, komedyenliğin bir meslek olarak kabul edilmesini sağlayan şahsiyetlerden biri olmuştur. Eş'ab, Medine, Şam ve Bağdat gibi önemli kültürel merkezlerde yaşamış; şiir, müzik ve mizahı harmanlayan gösterileriyle dönemin entelektüel hayatına önemli katkılar sunmuştur. Sanatında hazırcevaplık, söz oyunları, kinaye, tevriye ve teşbih gibi anlatım biçimlerini ustalıkla kullanan Eş'ab, Arap kaynaklarında sanatından ziyade, hakkında anlatılan anekdotlarla öne çıkmıştır. Eş'ab'ın mizahı yalnızca güldürmeye değil, aynı zamanda düşündürmeye de yöneliktir. Günlük yaşamdan beslenen bu mizah anlayışı, toplumun alt kesimlerinden karakterlerin -tufeylîler, cariyeler, dilenciler ve bedeviler- anlatıya dâhil edilmesiyle daha da zenginleşmiştir. Eş'ab'ın geçimini mizah yoluyla sağladığı, bunu yaparken toplumun tepkilerini göze aldığı ve özgüvenli tavrıyla dikkat çektiği görülmektedir. Ancak, Eş'ab'ın mizah anlayışının kültürel kökenleri ve mensubiyetine dair akademik çalışmaların sınırlı olması, bu alanda daha derinlemesine araştırmalara olan ihtiyacı ortaya koymaktadır. Eş'ab, hakkında kaleme alınan hikâyeler, romanlar ve hatta çizgi filmler yoluyla günümüzde bile mizah alanında etkisini sürdürmektedir.