Yazar "Bayraktar, Hatice" seçeneğine göre listele

Listeleniyor 1 - 2 / 2
  • Küçük Resim
    Öğe
    Atıksu arıtımında mikroplastik uzaklaştırma potansiyelinin araştırılması: Ankara örneği
    (Aksaray Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 2024) Bayraktar, Hatice; Erkmen, Belda; Yazgan Tavşanoğlu, Ülkü Nihan
    Artan plastik kullanımı ile sucul ekosistemlerde endişe verici kirletici olarak değerlendirilen mikroplastiklerin (MP) farklı kaynaklarının belirlenmesi önemli hale gelmiştir. MP'lerin hem alıcısı hem de kaynağı olarak değerlendirilen atıksu arıtma tesislerinde bu endişe verici kirleticilerin giderim verimliliklerine dair çalışmalar son yıllarda önem kazanmıştır. Bu tez çalışmasında; Türkiye'nin en büyük atıksu arıtma tesisi olan Ankara İli Merkezi Atıksu Arıtma Tesisi'nin (Tatlar-AAT) MP yükü ve giderim verimliliğinin belirlemesi amaçlanmıştır. Çalışma kapsamında giriş, deşarj ve geliş hattı üzerinde seçilen üç istasyon olmak üzere beş farklı noktadan yağışlı (Nisan-2022) ve kurak (Ağustos-2022) dönemi temsilen örneklemeler yapılmıştır. Ayrıca tüm istasyonlardan suyun fiziko-kimyasal parametreleri değerlendirilmek üzere numuneler alınmıştır. MP'lerdeki boyut çeşitliliğinin de belirlenmesi amacıyla alınan numuneler farklı göz açıklıklarına sahip elek sisteminden geçirilmiş ve steril cam şişelere aktarılarak laboratuvar ortamına alınmıştır. Örneklemeler organik giderim işlemine tabi tutulmuştur. Ardından stereo mikroskop altında şekil, boyut ve renklerine göre sınıflandırılmıştır. MP miktarı yağışlı dönemde arıtma tesisi giriş noktasında (MP4) 191,3 MP/L iken deşarj suyunda (MP5) 38,7 MP/L, kurak dönemde ise giriş noktasında 175 MP/L, deşarj suyunda 24,1 MP/L olarak tespit edilmiştir. Tespit edilen MP tipleri fiber, fragment, film, mikroboncuk ve köpük olurken yağışlı ve kurak dönemde tüm istasyonlarda baskın MP tipi fiber (%79,50-%69,80) olarak belirlenmiştir. MP'lerin yağışlı ve kurak dönemde baskın renklerin sırasıyla siyah ve mavi, baskın boyut aralığının ise 10-100 µm (%77,42-%72,46) olduğu belirlenmiştir. Fourier Dönüşümlü Kızılötesi (FTIR) spektroskopisiyle polimer yapıları karakterize edilerek 13 farklı tür saptanmış ve her iki dönemde de baskın türlerin polietilen (PE) polipropilen (PP) ve polistiren (PS) olduğu tespit edilmiştir. Tatlar-AAT'de MP giderim verimliliği yağışlı dönemde %80, kurak dönemde ise %86 olarak tespit edilmiştir. Sonuç olarak bu tez çalışmasında elde edilen bulgular, Tatlar-AAT'deki MP kirliliğinin azaltılmasına yönelik inovatif çözümlere ihtiyaç duyulduğunu göstermektedir.
  • Küçük Resim
    Öğe
    Neonikotinoid grubu insektisit formülasyonlarının, farklı Ankara ergin ev sinekleri (musca domestica l.) populasyonlarındaki etkinliklerinin araştırılması
    (Aksaray Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 2017) Bayraktar, Hatice; Erkmen, Belda
    Bu çalışmada, Sağlık Bakanlığı "İzinli Biyosidal Ürünler Envanteri"nde yer alan neonikotinoid grubu insektisitlerden CAS No: 153719-23-4 thiamethoxam, CAS No:138261-41-3 imidakloprid, CAS No:135410-20-7 acetamiprid ve CAS No:210880-92-5 clothianidinin ev sineğinin (Musca domestica L.) Ankara populasyonlarındaki biyolojik etkinlikleri incelenmiştir. Laboratuvar koşullarında WHO (Dünya Sağlık Örgütü)'nun yemleme metoduyla 10x10x20 cm tül kafeslerde biyolojik etkinlik deneyleri yapılarak populasyonların etkinlikleri belirlenmiştir. Populasyonların nesillerinin devamlılığı 2012 yılından bu yana laboratuvar koşullarında sağlanmış ve sağlanmaya devam etmektedir. İncelenen neonikotinoidler, standart duyarlı (WHO) popülasyonu ile, Ankara ili ve ili temsil eden gen havuzundan toplanan Sincan Çadırtepe Çöplüğü, Mamak Çöplük, Gölbaşı Hayvan Barınağı, Çubuk Büğdüz Mevki ve Hacettepe Üniversitesi Referans Laboratuvarından temin edilen Beytepe populasyonları biyolojik etkinlik deneylerinde kullanılmıştır. Deneylerde 5.,15.,30. dakikalarda Knock Down sonuçlarına göre Probit Analiz Metodu (Finney,1971)ile KT50 değerlerihesaplanmış ve duyarlı popülasyonla karşılaştırma yapılarak dirençleri(R/S) belirlenmiştir.Bu değerler incelendiğinde; İmidaclopride karşı Beytepe popülasyonu, acetamipride karşı Sincan popülasyonu, thiamethoxama karşı Çubuk Populasyonu ve clothianidine karşı ise Beytepe popülasyonunda yüksek direnç(R/S)tespit edilmiştir. 24.,48.,ve 72. saat ölüm değerlerine göre de LT50 değerleri hesaplanmış ve duyarlı popülasyonla karşılaştırma yapılarak R/S belirlenmiştir. Bu değerler incelendiğinde ise; imidaklopride ve thiamethoxama karşı Mamak popülasyonu, acetamipride karşı Gölbaşı popülasyonu ve clothiniadine karşı Sincan popülasyonunda yüksek direnç (R/S) tespit edilmiştir. Neonikotinoid grubu insektisitlere göre değişen oranlarda direnç geliştiği gözlemlenmiştir.