Ortaokul öğrencilerinin Türkçe dersinde kullandıkları eleştirel dinleme stratejilerinin çeşitli değişkenler yönünden incelenmesi

Abstract

Dinleme eğitimi çok boyutlu yapısı ile eğitim-öğretim süreçlerinde önemli konumda bulunur. Dinleme eğitimi süreçlerinde öğrencilerin kullandıkları stratejilerinden olan eleştirel dinleme öğrencinin akademik gelişimini olumlu yönde şekillendirmektedir. Bu sebeple öğrencilerin derslerde kullandıkları eleştirel dinleme stratejilerinin belirlenmesi gerekmektedir. Bu araştırmada, ortaokul öğrencilerinin Türkçe derslerinde kullandıkları eleştirel dinleme stratejilerinin değerlendirilmesi yapılmıştır. Araştırma sürecinde nicel araştırma yöntemlerinden tarama modeli kullanılmıştır. Öğrencilerin Türkçe derslerinde kullandıkları eleştirel dinleme stratejileri cinsiyet, sınıf düzeyi ve sosyo-ekonomik düzey yönünden karşılaştırmalı olarak incelenmiştir. Ayrıca öğrencilerin eleştirel dinleme stratejilerini kullanım oranları belirlenmeye çalışılmıştır. Araştırmanın çalışma evreni Kayseri ili Melikgazi, Talas ve Kocasinan ilçelerindeki ortaokul öğrencilerinden oluşmuştur. Araştırmanın örneklemi bu öğrenciler arasından random örnekleme yöntemi ile seçilen öğrencilerden oluşmaktadır. Araştırmada F testi (tek yönlü varyans analizi), derecelendirme analizi (yüzde, frekans) ve t - testi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda maddelerin genel ortalamasına bakıldığında, öğrencilerin eleştirel dinleme stratejilerini kullanımlarının cinsiyet, sınıf düzeyi, sosyo-ekonomik düzey yönünden bazı maddelerde farklılaştığı görülmüştür. Öğrencilerin genel olarak eleştirel dinleme stratejilerini kullandıkları sonucuna ulaşılmıştır. Bu duruma ek olarak, öğrencilerin Türkçe derslerinde dinlediklerini önem sırasına koyma stratejisini diğer eleştirel dinleme stratejilere göre daha az kullandıkları tespit edilmiştir.

Listening education is very important in education processes with its multi-dimensional structure. The critical listening which is one of the strategies used by students in listening education processes positively shape the academic development of the students. For this reason, students' critical listening strategies should be determined. In this study, the critical listening strategies used by secondary school students in Turkish lessons were evaluated. In the research process, the screening model was used. The critical listening strategies used by the students in Turkish lessons were examined in terms of gender, class level and socio-economic level. In addition, the use of critical listening strategies of students was tried to be determined. The study population of the study was composed of middle school students in Kayseri, Melikgazi, Talas and Kocasinan districts. The sample of the study consisted of randomly selected students. F test (one way variance analysis), rating analysis (percentage, frequency) and t - test were used in the study. As a result of the research, it is seen that the use of critical listening strategies of the students differed in terms of gender, class level, socio-economic level. It is concluded that students generally use critical listening strategies. In addition to this situation, it is determined that the students use less than the other critical listening strategies in order to rank the importance to what they listening in Turkish lessons.