Aksaray ili zeminlerinin jeoteknik özellikleri arasındaki ilişkiler

Abstract

Bu çalışmada Aksaray ilinin zemin özellikleri 83 adet araştırma sondajından elde edilen jeoteknik ve hidrojeolojik veriler kullanılarak Coğrafi Bilgi Sistemi (CBS) teknikleri yardımıyla değerlendirilmiştir. İnceleme alanı sınırları içerisinde önemli olarak sınıflandırılan birimler alüvyon ve alüvyon konisidir. Zemin genel olarak 10 metre derinliğe kadar, kahverengi - gri rengin egemenliğinde, ağırlıklı olarak kil, kumlu-siltli kil, killi-siltli ince kum, killi kumlu silt, çakıllı kum ve çakıllardan oluşan heterojen bir profil gösterir. İnce taneli zeminlerin oranı % 55, iri taneli zeminlerin oranı ise % 45'dir. İnceleme alanı atterberg limitleri deney sonuçlarına göre az ayrışmış az kuru orta dayanımlı aktif olmayan plastik zemin olarak tanımlanmıştır. Zeminin ortalama taşıma gücü değeri 0.71 kg/cm2 dir. İnceleme alanının sıvılaşma potansiyeli Tokimatsu-Yoshimi yöntemi kullanılarak belirlenmiştir. Sıvılaşma güvenlik katsayısı değerlerinin % 90'ı 0.4 - 0.8 arasında değişim gösterir. İnceleme alanının sıvılaşma riski çok yüksektir. Yeraltı suyu CO2 ve SO4 içeriği açısından kuvvetli veya çok kuvvetli zararlı etkinlik derecesine sahiptir. Zemin ve hidrojeolojik özelliklerin haritalanmasında Kriging interpolasyon yöntemi kullanılmıştır. Zemin ve hidrojeolojik özellikler açısından yüksek risk içeren alanlar şehrin kuzeybatı, batı ve güney bölgelerinde yoğunlaşmıştır.

In this study, the soil characteristics of the Aksaray region were evaluated by Geographic Information System (GIS) using geotechnical and hydrogeological data, obtained from 83 exploration drilling. Two important units are identified in the study area: alluvial and alluvial cone. Up to a depth of 10 meters, soil shows a generally heterogeneous profile consisting of aggregate and gravel, brown-gray color, clay, sandy-silty clay, clay-silty fine sand, loamy sand silt. The content of fine-grained soil is 55 % and coarse-grained soil is 45 %. The study area is defined as soil which is less altered, little dry, medium resistance inactive plastic unit according to Atterberg Limits test results. The average bearing capacity value of soil is 0.71 kg/cm2. The liquefaction potential of the study area was determined using the Tokimatsu-Yoshimi method. 90 % of the liquefaction safety factor varies between 0.4 - 0.8. The liquefaction risk of study area is very high. Groundwater in terms of CO2 and SO4 content has strong or very strong harmful activity degree. Kriging interpolation method was used in mapping of the soil and hydrogeological characteristics. The areas with high risk in soil and hydrogeological characteristics are found in the northwestern, western and southern regions of the city.