Aksaray ilindeki jeotermal enerji kaynaklarının potansiyeli ve ısıtma sisteminde kullanımına yönelik araştırmalar
Abstract
Aksaray jeotermal enerji kaynakları açısından önemli bir potansiyele sahiptir. Söz konusu kaynakların verimli kullanılması halinde dünyada ve ülkemizde bazı bölgelerde uygulandığı gibi konut ısıtması, sera ısıtması gibi farklı kullanım alanları mümkündür. Bu çalışmada, Aksaray ili sınırları içerisinde bulunan beş jeotermal enerji kaynağının jeotermometre hesaplamalarıyla rezervuar sıcaklıklarının tahmini ve sahip oldukları termal su sıcaklıklarıyla konut ısıtmasında kullanılabilirliği araştırılmıştır. Sıcak su kaynaklarının hidrokimyasal özelliklerinin belirlenmesi amacıyla pH, sıcaklık, elektriksel iletkenlik parametreleri yerinde ölçülmüş, laboratuvarda ise katyon ve anyon analizleri yapılmıştır. Alandaki jeotermal kaynakların sıcaklıkları 26 ile 72 °C arasında, elektriksel iletkenlik değerleri ise 472 ile 9820 μS/cm arasında değişmektedir. İyon içeriklerine göre Ilısu sondaj Na-Ca-Mg-HCO3, Ihlara sondaj Ca-Mg-Na-HCO3, Narlıgöl termal suları Ca-Na-HCO3, Tuzlusu kaynakları Na-Cl-HCO3 ve Ziga sondaj sıcak suyu ise Na-Ca-Cl-HCO3 tipi sular grubuna girmektedir. Termal su örneklerinin mineral doygunluk değerleri hesaplamalarına göre kalsit, dolomit minerallerine doygun, jips ve halit minerallerine ise doygun olmadıkları belirlenmiştir. Silis jeotermometresi ile yapılan hesaplamalarda Ilısu sondaj 102-152 °C, Ihlara sondaj 100-151 °C, Narlıgöl 98-148 °C, Tuzlusu 41-93 °C ve Ziga sondaj 48-100°C rezervuar sıcaklıkları vermiştir. Gerçekleştirilen analizler sonucunda Aksaray'daki jeotermal enerji kaynaklarının sıcaklıklarının bölgesel konut ısıtmasında kullanıma uygun olduğu belirlenmiştir. Aksaray has a significant potential of geothermal energy resources which have various usage areas like residential and greenhouse heating as it is implemented in Turkey and some other countries when used efficiently. In this study, reservoir rock temperatures of the five geothermal energy resources in Aksaray were estimated by using the geothermometers calculations. Also depending on their thermal water temperatures usability in residential heating was investigated. In order to determine the hydrochemical characteristics of thermal water resources, pH, temperature, electrical conductivity parameters measured in place and, cation and anion analysis conducted in laboratory. The temperatures of geothermal resources varied between the 26 and 72 °C. Their electrical conductivity degrees varied between 472 and 9820 μS/cm. Depending on their ion contents Ilısu drilling Na-Ca-Mg-HCO3, Ihlara drilling Ca-Mg-Na-HCO3, Narlıgöl thermal waters Ca-Na-HCO3, Tuzlusu resources Na-Cl-HCO3 and Ziga drilling Na-Ca-Cl-HCO3 type of water groups. According to the mineral saturation value calculations of thermal water samples we determined that they are saturated calcite and dolomite but gypsum and halite unsaturated. In calculations made with silica geothermometer reservoir rock temperatures were as follows; Ilısu drilling 102-152 °C, Ihlara drilling 100-151 °C, Narlıgöl 98-148 °C, Tuzlusu 41-93 °C and Ziga drilling 48-100°C, respectively. Depending on the results of the analysis it is proved that the temperatures of geothermal energy resources in Aksaray are suitable for the usage in regional residential heating.
Collections
- Tez Koleksiyonu [90]