Öğrenci siber sağlık ölçekleri geliştirme çalışması

Abstract

Bu çalışma ile siber sağlık çatı kavramı kapsamında ortaokul öğrencilerine yönelik internet bağımlılığı, siber zorbalık, çevrimiçi nezaket, çevrimiçi mahremiyet, çevrimiçi uygunsuz içerik, telif hakkı ve çevrimiçi güvenlik ölçeklerinin geliştirilmesi amaçlanmıştır. Araştırma, ölçek geliştirme çalışması olup, iki aşamadan oluşmaktadır. Başlangıçta 16 uzmanın görüşüne sunularak kapsam geçerliliği incelenmiş, sonrasında 528 kişiden oluşan 6-7-8. sınıf öğrencilerinin katılımı ile elde edilen verilerden ölçeklerin yapı geçerliliği ve güvenirlikleri test edilmiştir. Ölçekler için oluşturulan soru havuzları düzenlenerek 16 uzmanın görüşüne sunulmuştur. Uzmanlardan gelen dönütlerin Lawshe tekniği ile analizleri yapılmış, uzmanların sözel dönütleri de göz önüne alınarak ölçekler ön uygulamaya hazırlanmıştır. Sonrasında Aksaray ilinde dört ortaokulda toplam 528 öğrencinin katılımı ile ön uygulama gerçekleştirilmiştir. Elde edilen veriler ile ölçeklerin yapı geçerliliklerini test etmek için açımlayıcı faktör analizi ve bu analize bağlı olarak varimax döndürme yönteminden ve doğrulayıcı faktör analizinden yararlanılmıştır. Ayrıca ölçeklerin güvenirliklerinin test edilmesinde iç tutarlılık güvenirlik katsayısı Cronbach Alfa, madde toplam korelasyonu ve alt-üst %27’lik grup ortalamaları arasındaki farklara başvurulmuştur. Analizler sonrasında birtakım maddeler çıkarılarak, birtakım maddeler düzenlenerek ölçeklere geçerli ve güvenilir bir yapıda son hali verilmiştir. Geliştirilen ölçekler ile ortaokul öğrencilerinin siber sağlık farkındalıklarının belirlenmesi ve bu doğrultuda bilinçlendirme çalışmaları yapılarak, geleceğin bilinçli kullanıcıları yetiştirilmesi hedeflenmektedir

The purpose of this study is to develop internet addiction, cyber bullying, netiquette, online privacy, inappropriate online content, copyright, and cyber security scales oriented to secondary school students within the scope of cyber wellness framework. Being a scale-development study, the research is made up of two phases. Initially, content validity was studied by means of expert opinion, then, construct validity and reliability were tested via data gathered through 528 students’ participation at 6th-7th-8th grade. After the question pools constructed for scales were organized, they were submitted to expert opinion. Based on Lawshe method, and experts’ oral feedback in the process of designing the scales, the scales were prepared for pilot study. Later, pilot study was conducted through 528 students’ participation in four secondary schools in Aksaray province. With the data gathered, exploratory factor analysis and depending on this analysis, varimax rotation method and confirmatory factor analysis were utilized to test construct validity of scales. Also, internal consistency reliability coefficient Cronbach Alpha, item-total correlation, and group mean differences between bottom-top 27% were applied to test reliability of the scales. After the analyses, the scales were finalized by means of extraction and editing of some items. Thanks to the scales, it is aimed to determine secondary school students’ cyberwellness awareness and to raise conscious users by making consciousness-raising operations.