Tüketim Kültürü ve Yaşam Biçimleri Çerçevesinde Cemiyet Dergilerinin Eleştirel Ekonomi Politik Çözümlemesi
Abstract
Bu çalışmada, Türkiye’nin ekonomi politik ve kültürel yapısında yaşanan dönüşümlerin izdüşümleri çerçevesinde tüketim kültürü ve yaşam biçimlerinde meydana gelen değişimler cemiyet dergileri (Alem ve Şamdan Plus) özelinde eleştirel ekonomi politik bir yaklaşımla incelenmiştir. Cemiyet basını ve haberciliğinin özgün bir tanımını da içeren bu çalışmada, neo-liberal politikaların belirleniminde şekillenen Türkiye medyasının ekonomi politik yapısı cemiyet dergileri üzerinden sorgulanmıştır. Nitel çözümleme yönteminin benimsendiği çalışmada, konuyla ilgili verilerin toplanması aşamasında yarı yapılandırılmış derinlemesine görüşme ve metin çözümlemesi tekniklerinden yararlanılmıştır. Çözümleme nesnesi olarak belirlenmiş her bir dergiden üç kişiyle derinlemesine görüşme yapılmıştır. Görüşmecilere, cemiyet dergilerinin üretim dinamiklerine ve içeriklerine ilişkin sorular yöneltilmiştir. Ayrıca, çözümleme nesnesi olarak seçilmiş dergilerin 2018 yılı içerisinde yayımlanmış sayıları arasından amaçlı örnekleme tekniğinden yararlanılarak belirlenen toplam 32 sayısının (Alem’in 16 ve Şamdan Plus’ın 16 sayısı) metin çözümlemesi gerçekleştirilmiştir. Çalışmada, Türkiye’deki tüketim kültürü ve yaşam biçimlerinin şekillenmesinde ve yaygınlaştırılmasında cemiyet dergilerinin önemli bir rol üstlendiği sonucuna ulaşılmıştır. Özellikle, üst sınıf üyelerinin, lüks ve gösterişçi yaşam biçimlerini cemiyet dergileri üzerinden sergileyerek toplumsal sınıflarının görece ayrıcalıklı konumlarını ve prestijini pekiştirme amacında oldukları saptanmıştır. In this study, the changes in consumer culture and lifestyles within the framework of the projections of the transformations in Turkey's ecopolitical and cultural structure are analyzed with a critical political economy approach in the context of society magazines (Alem and Şamdan Plus). In the study, which also includes a distinct definition of community press and journalism, the ecopolitical structure of the Turkish media shaped by neo-liberal policies is questioned through society magazines. In the study, qualitative analysis method was adopted, and semi-structured in-depth interviews and textual analysis techniques were used to collect the relevant data. In-depth interviews were conducted with three people from each magazine selected as the object of analysis. The interviewees were asked questions about the production dynamics and content of society magazines. In addition, a total of 32 issues (16 issues of Alem and 16 issues of Şamdan Plus) of the magazines from all the issues published in 2018 were selected as the object of analysis by using purposive sampling technique, and these issues were examined using textual analysis. The study concludes that society magazines play an important role in shaping and popularizing consumer culture and lifestyles in Turkey. It has been particularly determined that members of the upper class aim to reinforce the relatively privileged position and prestige of their social class by displaying their luxurious and ostentatious lifestyles through society magazines.