Kalidium wagenitzii'nin farklı özütlerinin fitokimyasal kompozisyonu ve biyolojik aktiviteleri

Abstract

Son dönemlerde tüm dünyada yaygınlığı giderek artan pek çok hastalık için yeni tedaviler ve koruyucu yöntem arayışları sürmektedir. Kimyasal ilaçların bu hastalıkların tedavisinde kullanımı beraberinde bazı yan etkileri de içerdiğinden kimyasal ilaçlara alternatif olabilecek bileşenlerin biyolojik aktiviteleri ile ilgili çalışmalar önem kazanmıştır. Bitkisel biyoaktif kimyasallar sentetik ilaçlara önemli bir alternatiftir. Özellikle ekstrem çevre koşullarında yetişen bitkiler sahip oldukları farklı fitokimyasal profiller sayesinde pek çok bitkisel ürüne kıyasla daha fazla ön plana çıkabilmektedirler. Mevcut çalışmada Kalidium wagenitzii bitkisi Tuz Gölü çevresinde yayılış gösteren nadir bitkilerden birisi olarak kendine özgü fitokimyasal profile sahip olabileceği düşünülerek bitkinin farklı özütlerinin (etil asetat, metanol ve su) biyolojik aktivitelerinin araştırılması amaçlanmıştır. Bu amaçla bitkinin toplam fenolik ve flavonoid içerikleri ve bazı yaygın metotlar kullanılarak (DPPH, ABTS, CUPRAC, FRAP, PBD ve MCA) antioksidan aktiviteleri belirlenmiştir. Ayrıca asetilkolin esteraz (AChE), bütirilkolin esteraz (BChE), tirozinaz, α-amilaz ve αglukozidaz enzimleri için inhibisyon aktiviteleri de araştırılmıştır. Metal şelatlama aktivitesi hariç tüm antioksidan analizlerinde etil asetat özütü yüksek aktivite göstermiştir. Enzim inhibisyon aktivitelerinde ise her bir enzim için farklı özüt daha aktif bulunmuştur. Sonuç olarak yürütülen çalışma ile Kalidium wagenitzii bitkisinin önemli bir biyoaktivite kaynağı olduğu, antioksidan aktivitesi ve enzim inhibisyon aktiviteleri ile kanser, diyabet, alzhemir ve deri hastalıkları gibi pek çok hastalığın önlenmesi ve tedavisinde kullanımı konusunda önemli bir potansiyele sahip olduğu düşünülmektedir.