Risâle-i Cüneyd adlı eser üzerinde bir dil incelemesi

Abstract

Eski Anadolu Türkçesi dil özelliklerini taşıyan ve 16. yüzyılda istinsah edilen Risâle-i Cüneyd'in müellifi belli değildir. Dinî-didaktik türde bir eser olan Risâle-i Cüneyd'in bilinen tek nüshası Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Halil İnalcık Kütüphanesi Yazma Eserler bölümündeki bir mecmuanın 71a-105a sayfaları arasında bulunmaktadır. Eserin tamamı harekeli olup 34 varaktan ibarettir. Eski Anadolu Türkçesi devresinin tüm yönleriyle aydınlatılması için metin incelemeleri önemli olduğu aşikârdır. Bu doğrultuda eserin dil özellikleri incelenerek dönemin diliyle ilgili yapılan çalışmalara katkı sağlanması ve Türk dilinin tarihî mirasına ait bir eserin Türklük bilimine kazandırılması amaçlanmıştır. Çalışma giriş, gramer incelemesi, transkripsiyonlu metin, sonuç ve kaynakça bölümlerinden oluşmaktadır. Giriş bölümünde tez çalışması ile ilgili genel bilgiler verilmiştir. Birinci bölümde metnin gramer incelemesi kapsamında metnin imlası, ses ve şekil özellikleri üzerinde durulmuştur. İkinci bölümde metin bulunmaktadır. Burada Risâle-i Cüneyd'in 71a-105a sayfaları arasında yer alan metni Eski Anadolu Türkçesi döneminin dil özelliklerine ve aslına uygun olarak çeviri yazılı bir şekilde verilmiştir. Sonuç bölümünde ise inceleme sonucunda elde edilen verilerin bilim dünyasına kazandırılması amacı doğrultusunda çalışma ile ilgili genel bir değerlendirme yapılmıştır. Son olarak da okuyucuların karşılaştırma yapabilmeleri için Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Halil İnalcık Kütüphanesi Yazma Eserler bölümünde bulunan Risâle-i Cüneyd'in tıpkıbasımına yer verilmiştir.

The author of Risâle-i Cüneyd, which has Old Anatolian Turkish language features and was copied in the 16th century, is unknown. The only known copy of Risâle-i Cüneyd, which is a religious-didactic work, is located between pages 71a-105a of a journal in the Department of Manuscripts in the Halil İnalcık Library, Faculty of Language and History-Geography of Ankara University. The work, which consists of 34 leaves, is completely pointed. It is obvious that text studies are important in order to illuminate the Old Anatolian Turkish period with all its walls. In this direction, it is expected to contribute to the sections on the language of the period by examining the language features of the work and to bring a work of historical prediction of the Turkish language to the science of Turcology. The study consists of introduction, grammar review, transcripted text, glossary, conclusion and bibliography. In the introduction part, general information about the thesis work is given. The content of the first content grammar analysis, spelling, sound and morphological features are emphasized. The second part contains the text. The second part contains the text. Here, the text of Risâle-i Cüneyd between pages 71a-105a is given in transcription in accordance with the language characteristics of the Old Anatolian Turkish period. In the conclusion part, a general evaluation was carried out and suggestions were made about the study aimed at achieving the purpose of gaining the science world in which the results were obtained. Finally, the facsimile of Risâle-i Cüneyd, which is located in the Manuscripts Department of the Halil İnalcık Library, Faculty of Language and History-Geography of Ankara University is included for the readers to make comparisons.