Aşan Özüsağlam, MeltemTaşbaşı, Hilal2024-09-092024-09-0920242024-06-06https://hdl.handle.net/20.500.12451/12419Citrus medica L. var. sarcodactylis, tıbbi açısından değerli olan zengin biyoaktif bileşenleri ve besin içeriğiyle bilinen bir bitkidir. Bu çalışmada, C. medica L. var. sarcodactylis meyvesinden elde edilen su (CS) ve etanol (CE) ekstrelerinin antimikrobiyal aktivitesi ve güneş koruma faktörü (GKF) belirlenmiştir. Ekstrelerin biyolojik aktivitesi, disk difüzyon, mikro ve makro seyreltme yöntemleri kullanılarak tespit edilmiştir. CS ve CE ekstreleri test edilen patojenlere karşı güçlü antimikrobiyal aktivite gösterdiği tespit edilmiştir. Anne sütünden izole edilen probiyotik adayı laktik asit bakteri (LAB) suşlarına karşıysa düşük bir biyolojik aktivite sergilediği görülmüştür. Bakterilerin minimal inhibisyon (MİK) ve minimal bakterisidal (MBK) veya fungusidal konsatrasyon (MFK) değerlerinin 2.5 µl/µg ila >40 µl/µg arasında değiştiği tespit edilmiştir. CE ekstresinin Escherichia coli O157:H7 üzerindeki öldürücü konsantrasyonu makro-seyreltme yöntemi ile belirlenmiştir. Bu kapsamda, 50 ve 100 mg/ml konsatrasyonda hazırlanan CE ekstresinin 0, 24 ve 48. saatlerde inhibe edici özellikleri değerlendirilmiştir. CE ekstrenin 50 mg/ml konsantrasyonunda %85.03 (24. saat) ve %100 (48. saat) ölüm oranı tespit edilmiştir. 100 mg/ml konsantrasyonunda ise patojenin tamamını (%100) inhibe ettiği belirlenmiştir. CE ekstresinin gıda patojeni E. coli O157H:7 üzerinde önemli bir inhibitör etki gösterdiği tespit edilmiştir. Ayrıca ekstreler ve ekstre-krem karışımlarının (2.5, 5 ve 10 ml) GKF değerleri spektrofotometrik analiz ile değerlendirilmiştir. CS ve CE ekstrelerinin GKF değerleri 12.26 ve 24.65 olarak tespit edilmiştir. CS ve CE ekstre-krem karışımlarının 10 ml konsantrasyondaki GKF değerleri 6.42 ve 9.34 olarak belirlenmiştir. Ekstrelerin ticari kremin güneş koruyucu etkinliğini önemli ölçüde artırdığı görülmüştür. Çalışma sonucunda C. medica L. var. sarcodactylis elde edilen CS ve CE ekstrelerinin biyolojik aktivitesinin belirlenerek alternatif sanayi alanlarında kullanılabilirliği tespit edilmiştir.Citrus medica L. var. sarcodactylis is a plant known for its rich bioactive components and nutritional content that are valuable for medicinal purposes. In this study, the antimicrobial activity and sun protection factor (SPF) of water (CS) and ethanol (CE) extracts obtained from Citrus medica L. var. sarcodactylis fruit were determined. The biological activity of the extracts was determined by using disc diffusion, micro and macro dilution methods. CS and CE extracts were found to show strong antimicrobial activity against the tested pathogens. It was observed that the probiotic candidate strain isolated from breast milk exhibited low biological activity against lactic acid bacteria (LAB). It has been determined that the minimal inhibition (MIC) and minimal bactericidal (MBC) or fungicidal concentration (MFC) values of bacteria vary between 2.5 µl/µg and >40 µl/µg. The lethal concentration of the CE extract against Escherichia coli O157H:7 was determined using the macro-dilution method. In this context, the inhibitory properties of CE extract prepared at 50 and 100 mg/ml concentrations were evaluated at 0, 24, and 48 hours. At a concentration of 50 mg/ml of the CE extract, 85.03% (24. hours) and 100% (48. hour) the death rate has been determined. It was determined that it inhibited the entire pathogen (100%) at a concentration of 100 mg/ml. It has been determined that CE extract has a significant inhibitory effect on the food pathogen E. coli O157H:7. In addition, SPF values of extracts and extract-cream mixtures (2.5, 5 and 10 ml) were evaluated by spectrophotometric analysis. SPF values of CS and CE extracts were determined as 12.26 and 24.65. SPF values of CS and CE extract-cream mixtures at 10 ml concentration were determined as 6.42 and 9.34. The extracts have been shown to significantly increase the sunscreen effectiveness of commercial cream. As a result of the study, the biological activity of CS and CE extracts obtained from Citrus medica L. var. sarcodactylis was determined and their usability in alternative industrial areas was determined.trinfo:eu-repo/semantics/openAccessParmaklı Ağaç KavunuEkstreBiyolojik AktivitePatojenLaktik Asit BakterisiFotokoruyucu EtkiMaster Thesis