Tizgili, BurakEroğlu, Ahmet Ali2025-02-042025-02-042022https://hdl.handle.net/20.500.12451/12890Doğu Anadolu Bölgesi hakkında bilinen ilk isimlendirme Geç Tunç Çağı’nda Hitit kaynaklarında Hurri kökenli toplumlar için “Hayaşa” daha sonra ise “Azzi-Hayaşa” olarak görülür. (Belli 1982: 139; Pehlivan 1991: 1-28; Ünal 2002: 85; Çiğdem & Topaloğlu 2018: 413-458; Kılıç & Topaloğlu 2021). Hititlerin yıkılışı Doğu Anadolu’yu da etkileyerek, bölge insanlarını kuzeye, Kafkasya’ya itmiştir. Bu toplum Kafkas halkları ile büyüyerek Doğu Anadolu’ya tekrar gelir. Geç Tunç Çağı’nın sonu ve Erken Demir Çağ’ını kapsayan dönemde Doğu Anadolu’da, aşiret ve beylikler dönemi olarak bilinen bir Proto-Urartu / Urartu Arkaik dönemi görülür (Belli 1982: 139; Pehlivan 1991: 1-28; Ünal 2002: 85; Çiğdem & Topaloğlu 2018: 413-458; Kılıç & Topaloğlu 2021). Asur kaynaklarında Doğu Anadolu’daki bu kaynaşık topluma “Daieni”, isminin verildiği, M.Ö. I. bine gelindiğinde ise bölge için önce “Uruatri” daha sonra “Nairi” isimlerinin kullanıldığı görülmektedir1 . Erken Demir Çağı’nda, bölgenin etnik ve kültürel yapısı değişmiş ve toplumların birçok özelliği ortaya çıkmıştır. Aslında hayvancılıkla geçinen pastoral toplumların yerini yine hayvancılık ve hayvancılığa dayalı tarımla geçinen daha yerleşik aşiret veya beylikler almıştır. (Sevin 2005: 66-70). Orta Demir Çağı’nda beylik/aşiret hâlindeki toplumlar, Tuşpa merkezli Urartu (Bianili) adıyla birleşerek sınırlarını Fırat’tan Urmiye Gölü’ne, Sevan Gölü’nden Doğu Karadeniz Dağları’na genişletmiştir. (Sevin 2005: 74; Salvini 2006: 28).trinfo:eu-repo/semantics/openAccessDoğu Anadolu BölgesiUrartuUrartu KültürüConference Object892428