İslam'da akıl sorunu: İslam, akılcı olmayan bir din ve uygarlık mı?

2001 Dünya Ticaret Merkezi saldırıları sonrasında islâm dünyasının durumu hakkında kaleme alınmış populer bir makalesinde Pakistanlı fizikçi Pervez Hoodbhoy, bundan bin yıl önce Abbasiler devrinde akıl ve bilimde islâm‘ın altın çağının yaşandığını savunmuştur. Bu dönem, rasyonalist mutezilî bilginlerin ve Yunan çalışmalarının tercüme edilmesine dayalı bilim ve felsefenin teolojide etkin olduğu bir devirdir. Hoodbhoy, hoşgörü ve yaratıcılık çağı olan bu dönemin, akıl karşıtı Eşarî kelamı adına Ebu Hâmid el-Gazzâlî (ö.505/1111)‘nin mantık ve bilime saldırmasıyla beklenmedik bir şekilde sonlandığını öne sürmüştür. Bunun akabinde islâm dünyası, bilimdeki perişan durumundan da anlaşılabileceği gibi halen devam eden dogmatik bir uykuya dalmıştır.

...