Atatürk’ün direktifleri ile türk idare teşkilat ve taksimatında bir reform girişimi: 1931 dâhiliye vekâleti raporu

Abstract

Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk yılları, bir yandan toplumsal dönüşümleri esas alan inkılapların uygulandığı ve öte yandan kurumsal dönüşümleri esas alan idari düzenlemelerin yapıldığı bir süreç olmuştur. Atatürk, merkezden uygulanan devlet politikalarının ne denli gerçekleştirilebildiğini yerinde görmek ve vatandaşları dinlemek üzere 1930-1931 yıllarında kapsamlı bir yurt gezisine çıkmıştır. Bu çalışma, Atatürk’ün yurt gezisi sırasında aldığı notlar gereği Dâhiliye Vekâletinin hazırladığı raporu konu edinmektedir. Dâhiliye Vekâletinin hazırladığı rapor, Türkiye’nin idari taksimatının yeniden ele alınması, valilerin salahiyetleri, Türkiye’de topak reformu, göçebelerin yerleşik hayata geçirilmelerine ilişkin sayısal verileri, yerel yönetimlerin işleyişi ve umumi müfettişlikler gibi birçok konuyu kuşatan çok önemli bilgileri içermektedir. Bu çalışmanın amacı; dönemin en yetkili makamlarının hazırlayarak Başbakanlığa sunduğu bu raporda verilen bilgilerden yola çıkarak dönemin idari yapısı, demografik özellikleri, idari anlamda yaşanan sorunlar ve sunulan çözüm önerilerini ortaya koyarak literatüre katkı sunmaktır.